Zostanie honorowym dawcą krwi to jeden z najszlachetniejszych gestów, jakie człowiek może wykonać dla drugiego człowieka. To dar życia, którego nie da się wyprodukować w laboratorium. Jednak poza ogromną satysfakcją moralną i czekoladami po donacji, honorowy donator krwi może liczyć na konkretne gratyfikacje finansowe ze strony państwa. Polski system podatkowy przewiduje bowiem mechanizm, który pozwala na odliczenie krwi od podatku, traktując ten gest jako specyficzną formę darowizny na cele krwiodawstwa.
W nadchodzącym sezonie rozliczeniowym, przygotowując się do złożenia deklaracji za rok 2025 lub planując strategie na rok 2026, warto wiedzieć, jak dokładnie działa ulga dla krwiodawcy. Artykuł ten jest kompleksowym przewodnikiem, który wyjaśni, jak zamienić litry oddanej krwi lub osocza na realne oszczędności w portfelu. Dowiesz się:
Ulga podatkowa dla krwiodawców to preferencja fiskalna, która pozwala podatnikowi pomniejszyć podstawę opodatkowania o wartość przekazanej honorowo krwi. W świetle przepisów, krwiodawstwo jest traktowane na równi z darowizną na cele pożytku publicznego. Oznacza to, że podatnik ma prawo odliczyć od swojego dochodu (lub przychodu w przypadku ryczałtowców) ekwiwalent pieniężny za oddany płyn ustrojowy. Mechanizm ten jest formą docenienia obywateli, którzy bezinteresownie wspierają system ochrony zdrowia.
Korzystając z tego przywileju, nie otrzymujesz gotówki do ręki w stacji krwiodawstwa (poza zwrotem kosztów dojazdu czy posiłkiem regeneracyjnym). Zysk pojawia się dopiero w momencie rocznego rozliczenia z Urzędem Skarbowym. Darowizna ta jest wyceniana według stawek określonych w odpowiednich rozporządzeniach i sumowana w skali roku. Co ważne, ten przywilej dla krwiodawców obowiązuje wszystkie osoby osiągające dochody opodatkowane skalą podatkową (PIT-36, PIT-37) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28).
Kluczowym aspektem jest dobrowolność i nieodpłatność oddania. Przywilej podatkowy przysługuje wyłącznie wtedy, gdy dawca nie otrzymał za pobraną krew wynagrodzenia pieniężnego. Warto pamiętać, że system ten promuje regularność – im więcej donacji w ciągu roku, tym wyższa kwota odjęcia w ramach darowizny finalnie trafi do Twojego zeznania, co może znacząco obniżyć należny podatek.
Podstawą do wyliczenia kwoty nie jest rynkowa cena krwi, lecz ekwiwalent pieniężny ustalony przez przepisy prawa. W przypadku najpopularniejszej formy donacji, czyli krwi pełnej, stawka ta wynosi obecnie 130 zł za jeden litr. Oznacza to, że każda wizyta w punkcie krwiodawstwa, podczas której oddaje się standardowe 450 ml, generuje konkretną kwotę do odliczenia. Dawca musi samodzielnie zsumować objętość oddaną w całym roku podatkowym i przemnożyć ją przez obowiązującą stawkę.
Sytuacja wygląda podobnie w przypadku osocza, które można oddawać znacznie częściej niż krew pełną. Stawka za 1 l. osocza również wynosi 130 zł. Dla wielu aktywnych krwiodawców to właśnie donacje składników krwi stanowią główne źródło wysokiej zniżki podatkowej, ponieważ roczne maksimum donacji osocza jest znacznie wyższy (nawet do 25 l. rocznie pod pewnymi warunkami medycznymi, choć standardowo przyjmuje się bezpieczniejsze granice). Ilość faktycznie oddanej honorowo krwi lub jej składników jest więc bezpośrednim mnożnikiem Twojej ulgi.
Dla celów podatkowych precyzyjne wyliczenie kwoty jest kluczowe. Wartość ustala się w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami a liczbą litrów. Nie można zaokrąglać wyników w górę – liczy się dokładna objętość z zaświadczenia. Jeśli w danym roku oddałeś np. 1,35 l. krwi i 10 l. osocza, sumujesz wartości pieniężne obu tych składników, by uzyskać łączną kwotę darowizny, którą następnie możesz odliczyć.
Choć standardowa stawka w 2026 roku to 130 zł za litr krwi, istnieją wyjątki dla dawców poddających się specjalistycznym zabiegom. Reguluje to Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2017 r. w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów osocza i surowic diagnostycznych, których uzyskanie wymaga przed pobraniem krwi lub jej składników wykonania zabiegu uodpornienia dawcy lub innych zabiegów, oraz wysokości rekompensaty. W przypadku darczyńców, którzy poddają się zabiegowi uodparniania lub innym zabiegom w celu uzyskania osocza lub surowic diagnostycznych, stawki mogą być znacznie wyższe.
Szczególne zasady dotyczą krwi z rzadkimi antygenami. Jeśli oddajesz krew w celu uzyskania surowic wzorcowych, stawka za 1 litr pobranej krwi może być wyższa, co wynika z trudności w pozyskaniu takiego materiału. Przepisy w sprawie określenia rzadkich grup krwi, rodzajów zabiegów uodparniania oraz wysokości rekompensaty jasno wskazują, że za litr krwi z wytworzonymi przeciwciałami w wyniku zabiegu uodparniania przysługuje rekompensata wyższa niż standardowa. Jest to jednak procedura rzadsza i dotycząca wąskiej grupy specjalistycznych dawców.
Dla typowego ofiarodawcy kluczowe jest, że ulga przysługuje w wysokości iloczynu ilości oddanego płynu i stawki bazowej. Wartości te wynikają z przepisami wydanymi na podstawie art. 26 ustawy o podatku dochodowym oraz odpowiednich rozporządzeń Ministra Zdrowia. Znajomość tych stawek jest niezbędna, aby deklaracja PIT była wypełniona rzetelnie i nie wymagała korekty.
Mimo że chęć pomagania może być nieograniczona, przepisy podatkowe stawiają pewne granice finansowe. Ulga na krew funkcjonuje w ramach ogólnego limitu darowizn na cele pożytku publicznego, kultu religijnego i krwiodawstwa. Łączna kwota odliczeń z tych tytułów nie może przekroczyć 6% Twojego dochodu (w przypadku ryczałtu – 6% przychodu) wykazanego w rozliczeniu rocznym.
Oznacza to, że jeśli Twój roczny dochód jest niski, może się okazać, że nie będziesz mógł odliczyć pełnej wartości pobranej krwi. Na przykład, przy dochodzie rocznym 30 000 zł, maksymalne odliczenie z tytułu wszystkich darowizn wynosi 1800 zł. Jeśli wartość darowizny krwi przekracza tę kwotę, nadwyżka przepada – nie można jej przenieść na kolejne lata. Dlatego planując rozliczenia za 2025 rok, warto oszacować swój przewidywany dochód.
Limit 6% dotyczy sumy darowizn. Jeśli więc oprócz darowizn krwi jak i jej składników przekazujesz również darowizny na kościół lub organizacje charytatywne (OPP), musisz zsumować wszystkie te kwoty. Kwota odliczenia wpisana w PIT nie może być wyższa niż ustawowy próg. Dla osób zarabiających średnią krajową lub więcej, granica ta zazwyczaj pozwala na pełne odliczenie z tytułu oddania krwi, nawet przy intensywnym oddawaniu składników takich jak osocze.
Samodzielne wyliczenia w domu to za mało dla Urzędu Skarbowego. Aby bezpiecznie odliczyć darowiznę, musisz posiadać formalne potwierdzenie. Dokumentem uprawniającym do odliczenia jest zaświadczenie wydawane przez jednostkę organizacyjną realizującą zadania w zakresie pobierania krwi. Najczęściej jest to Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK), Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub inna stacja terenowa.
Taki dokument powinny zawierać dane dawcy oraz informację o ilości bezpłatnie przekazanej krwi i jej składników w danym roku podatkowym. Stacje krwiodawstwa mają obowiązek wydać taki dokument na wniosek dawcy. Często można je uzyskać od ręki po ostatniej donacji w roku lub pobrać online, jeśli dana placówka udostępnia panel dla dawców. Pamiętaj, że musi dotyczyć roku, za który składasz deklarację (np. dla PIT składanego w 2026 roku, zaświadczenie musi obejmować donacje z 2025 roku).
W zaświadczeniu tym jednostka publicznej służby krwi potwierdza, że przyjęła darowiznę krwi oraz dane obdarowanego (w tym przypadku stacji krwiodawstwa). Dokument ten nie musi być dołączany bezpośrednio do wysyłanego PIT-u, ale masz obowiązek przechowywać go przez 5 lat, licząc od końca roku, w którym złożono dokument. W razie kontroli skarbowej, to właśnie to zaświadczenie będzie jedynym dowodem na to, że przywilej ten Ci się należał.
Techniczne ujęcie tego wsparcia w deklaracji może wydawać się skomplikowane, ale w rzeczywistości jest dość proste. Odliczenia w ramach darowizny krwi wykazuje się w załączniku PIT-O, który dołącza się do głównych zeznań rocznych: PIT-37, PIT-36 czy PIT-28. W odpowiedniej rubryce sekcji B załącznika PIT-O należy wpisać kwotę przysługującego odliczenia.
W formularzu PIT-O wpisujesz wartość obliczoną na podstawie litrów i stawki (np. 130 zł za litr). Należy tam również wskazać kwotę przekazanej darowizny oraz dane obdarowanego – choć w przypadku krwi systemy e-Urzędu Skarbowego często upraszczają tę ścieżkę, traktując stację krwiodawstwa jako domyślnego beneficjenta. Następnie sumę odliczeń z załącznika PIT-O przenosi się do odpowiedniego pola w dokumencie głównym, co pomniejsza podstawę opodatkowania.
Jeśli korzystasz z usługi Twój e-PIT, system może nie zaciągnąć automatycznie informacji o ilości oddanej krwi i jej sładników, ponieważ stacje krwiodawstwa nie wysyłają tych danych bezpośrednio do systemów skarbowych w taki sam sposób, jak pracodawcy wysyłają PIT-11. Dlatego podatnik musi najczęściej ręcznie edytować zeznanie i dopisać kwotę odliczenia w ramach darowizny na podstawie posiadanego zaświadczenia. Jest to kluczowy moment, by nie pominąć tego subsydium w podatku w PIT.
Wielu przedsiębiorców i osób wynajmujących mieszkania prywatnie wybiera opodatkowanie w formie ryczałtu. Dobra wiadomość jest taka, że przywilej podatkowy za krwiodawstwo przysługuje również im. Osoby rozliczające się na formularzu PIT-28 mogą pomniejszyć swój przychód o wartość oddanej krwi.
W przypadku ryczałtu odliczenie dokonuje się od przychodu, a nie od dochodu (bo ryczałtowcy nie ustalają kosztów uzyskania przychodu). Mechanizm jest jednak analogiczny – oddanie krwi generuje kwotę odliczenia, którą wpisujemy w PIT-O dołączanym do PIT-28. Jest to bardzo korzystne rozwiązanie, ponieważ pozwala efektywnie obniżyć ryczałt od przychodów ewidencjonowanych należny urzędowi skarbowemu.
Należy jednak pamiętać, że limit 6% dotyczy w tym przypadku przychodu. Dawca będący na ryczałcie musi więc obliczyć 6% od swojego rocznego przychodu i sprawdzić, czy wartość oddanej krwi mieści się w tym limicie. Zasady dotyczące dokumentowania, czyli konieczność posiadania zaświadczenia ze stacji krwiodawstwa, pozostają bez zmian. Bez względu na formę opodatkowania (skala czy ryczałt), krew i osocze mają taką samą wartość "podatkową".
Bycie krwiodawcą to nie tylko kwestia podatków, ale przede wszystkim misja wpisana w ramy prawne. Ustawa o publicznej służbie krwi definiuje dawstwo krwi jako dobrowolne i bezpłatne oddawanie krwi. To właśnie te dwa przymiotniki: "dobrowolne" i "bezpłatne" są fundamentem, na którym opiera się możliwość skorzystania z ulgi. Gdybyś sprzedawał krew (co w Polsce jest generalnie niedozwolone poza wyjątkami), nie byłaby to darowizna, a transakcja handlowa.
W publicznej służbie krwi honorowy dawca jest ogniwem kluczowym. Państwo, chcąc zachęcić obywateli do tej aktywności, wprowadza system zachęt. Są to dni wolne od pracy (obecnie dwa dni za donację), zniżki na bilety komunikacji miejskiej w wielu miastach czy obsługa poza kolejnością w placówkach medycznych. Jednakże ulga podatkowa pozostaje jedną z najbardziej wymiernych finansowo korzyści, którą odczuwa się raz w roku przy wypełnianiu PIT.
Definicja honorowego dawcy krwi w przepisach jest szeroka, ale dla celów podatkowych kluczowe jest posiadanie tytułu "Honorowy Dawca Krwi", który nabywa się już po pierwszej donacji. Nie trzeba posiadać legitymacji "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi" (ZHDK), aby odliczyć darowiznę. Każda ilość podarowanej krwi uprawnia do proporcjonalnego odliczenia, niezależnie od stażu dawcy.
Podczas wypełniania zeznania łatwo o pomyłkę, która może skutkować koniecznością składania korekty. Najczęstszym błędem jest nieprawidłowe wyliczenie kwoty. Podatnicy czasem mylą litry z mililitrami lub stosują błędną stawkę. Pamiętaj: mnożymy litry (np. 0,45 l) przez stawkę (130 zł). Błędne jest też założenie, że można odliczyć każdą ilość – zapominanie o limicie 6% dochodu to częsta przyczyna wezwań do urzędu.
Innym błędem jest brak zaświadczenia. Część osób wpisuje kwoty "z pamięci", na podstawie wpisów w legitymacji donacyjnej. Choć legitymacja jest ważnym dokumentem, dla Urzędu Skarbowego wiążące jest oficjalne zaświadczenie zbiorcze o ilości oddanej krwi wystawione przez RCKiK. Bez tego dokumentu, w razie kontroli, podatnik jest na straconej pozycji.
Warto też uważać na kwestię "podwójnego odliczenia". Jeśli oddajesz krew i korzystasz z ulgi, upewnij się, że nie otrzymałeś za nią zwrotu kosztów, który mógłby zostać zinterpretowany jako wynagrodzenie (choć zwrot za dojazd nim nie jest). Precyzja w określaniu tytułu darowizny w PIT-O oraz zgodność z danymi z publicznej służbie krwi to klucz do spokoju.
Rok 2026 (rozliczający dochody z 2025) to kolejny rok, w którym przepisy promują filantropię. Odliczenie krwi od podatku to mechanizm, który realnie zmniejsza Twoje obciążenia fiskalne. Jeśli regularnie oddajesz krew pełną (kobiety 4 razy, mężczyźni 6 razy w roku), możesz zyskać odliczenie rzędu kilkuset złotych od dochodu. W przypadku dawców płytki krwi czy osocza, kwoty te mogą iść w tysiące, co przy obecnej skali podatkowej przekłada się na zauważalny zwrot podatku.
Wartości te wynikają z kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi przez Ministra Zdrowia. Niezależnie od tego, czy Twoim celem jest pomoc chorym, czy optymalizacja podatkowa, te dwa cele idą w parze. To rzadki przykład sytuacji win-win, gdzie zyskuje społeczeństwo, a dawca otrzymuje gratyfikację.
Planując swoje finanse i działania charytatywne na przyszłość, pamiętaj, że ulga na krew jest jedną z najprostszych do rozliczenia. Nie wymaga skomplikowanych faktur, a jedynie systematyczności w pomaganiu. W rocznym PIT każda kropla się liczy – dosłownie i w przenośni. Dlatego już teraz, myśląc o PIT za 2025, warto zaplanować swoją strategię na ten rok.
Rozliczając PIT za 2025 rok, pamiętaj, że masz realny wpływ na to, gdzie trafi część Twoich podatków. Przekazanie 1,5% podatku to gest, który nic Cię nie kosztuje – kwota ta jest odliczana od podatku należnego urzędowi skarbowemu, a nie z Twojej kieszeni. Jeśli nie wskażesz organizacji, pieniądze te trafią po prostu do budżetu państwa.
Warto wykorzystać tę szansę, by wesprzeć tych, którzy najbardziej tego potrzebują. Zachęcamy do przekazania 1,5% na Fundację Pomagam.pl. Misją Fundacji Pomagam.pl jest budowanie kultury pomagania w Polsce. Wierzymy, że siła społeczności potrafi odmienić czyjeś życie, aby dzięki takim osobom jak Ty nikt nie musiał mierzyć się z trudnościami samotnie.
Aby pomóc, wystarczy w odpowiedniej rubryce swojego zeznania podatkowego (PIT-37, PIT-36, PIT-36L czy PIT-28) wpisać numer KRS 0000 353 888 lub wyszukać nazwę naszej fundacji na liście w Twój e-PIT.
To zaledwie kilka sekund podczas wypełniania formularza, a będzie to Twój realny wkład w wielką zmianę. Przekaż swój 1,5% i buduj z nami lepszy świat, w którym nikt nie zostaje bez pomocy.
https://pomagam.pl/blog/jak-przekazac-1-5-podatku-dochodowego-na-rzecz-organizacj-opp-w-2026-roku
Aby dowiedzieć się więcej na temat rozliczeń PIT w 2026 roku przejdź tutaj: https://pomagam.pl/blog/ktory-pit-wypelnic-rodzaje-pitow
Więcej na temat ważnych terminów podatkowych: https://pomagam.pl/blog/pit-2025-2026-wazne-terminy-podatkowe-i-termin-rozliczenia-pit-za-2025-rok
Pozostałe ulgi podatkowe: https://pomagam.pl/blog/ulgi-podatkowe-i-odliczenia-i-zwolnienia-jak-odliczyc-w-pit-2025-2026
Załóż darmową zbiórkę pieniędzy dla siebie, swoich bliskich lub potrzebujących!