ukraińskie wydawnictwa

ariel rosé - jestem poetą, eseistą, ilustruję i tłumaczę z różnych języków na polski i z polskiego na angielski. Możecie mnie znać z książek poetyckich: Północ Przypowieści (Znak 2019) oraz morze nocą jest miejscem serca (PIW 2022). Za ilustracje do książki J. Iwaszkiewicza Kocia książka (Oficyna Wydawnicza Wilk & Król 2015) byłem nominowany do nagrody Najpiękniejsza Książka 2015 roku, za ilustracje do książki Magdaleny Tulli Ten i tamten las, (Oficyna Wydawnicza Wilk i Król 2017) otrzymałem Warszawską Nagrodę Literacką i byłem nominowany do Międzynarodowej Nagrody IBBY. Ostatnio przetłumaczyłem i zilustrowałem książkę Laury Ulonati Dans tout le bleu, Actes Sud 2021 (Cały ten błękit, Wydawnictwo Nowe 2022) oraz Ilyi Kaminsky’ego Tańcząc w Odessie, (Dancing in Odessa, Tupelo Press 2004), która ukaże się nakładem wydawnictwa Pogranicze w 2023 roku.

Od eskalacji wojny w Ukrainie jeżdżę po Europie i zbieram świadectwa ukraińskich poetów, napisałem o tym krótki esej, który został opublikowany we Francji w piśmie En Attendant Nadeau. Pracuję nad dłuższą wersją eseju dla szwedzkiego wydawcy Korpen. Od tego czasu bardzo zaprzyjaźniłem się z ukraińskimi poetami. Otworzyła się dla mnie poetycka sfera, której nie znałem dotąd. Byłem zwrócony bardzo na Północ (dziesięć lat w Skandynawii i krajach bałtyckich) oraz na Zachód. Moja ignorancja powoli się zmienia i doceniam głos - różnorodny, bogaty, inspirujący, odważny - ukraińskich poetów i poetek. Zbierając ich świadectwa, chciałem ich odciążyć. Teraz chcę zrobić coś praktycznego, realnego - zebrać pieniądze na dwa wydawnictwa ukraińskie w potrzebie: Wydawnictwo Oleksandr Savchuk i wydawnictwo Kundzuli Natalii Trokhym.

Oleksandr Savchuk ukończył Politechnikę Charkowską na Wydziale Budowy Zbiorników (!!!). W 2010 roku obronił pracę doktorską ze specjalnością Ukrainistyka. Pracował jako asystent profesora Charkowskiego Narodowego Uniwersytetu im. W. N. Karazina. Wydawnictwo Oleksandr Savchuk powstało w 2010 roku w Charkowie. Misją wydawnictwa jest wydawanie książek o ukraińskiej sztuce, architekturze i etnografii. Wydawnictwo operuje w Charkowie. Charków, jak wiemy, jest nadal pod ostrzałem...

Natalia Trokhym jest poetką, tłumaczką, redaktorką. Oddaję Natalii głos:"w Ukrainie miałam wydawnictwo Jezva i wydawaliśmy głównie poezję, także dziecięcą, oraz tłumaczenia z gruzińskiego, w tym powieść Gagi Nakhutsrishvili "Zimowe morze", ponieważ od dawna kocham Gruzję i uważam, że literatura gruzińska jest warta uwagi. Zawsze chcę, aby coś pięknego i ciekawego, o czym wiem, zaistniało także dla innych. Ostatnia nasza książka, dramat absurdu "Muuu" autorstwa Gagi Nakhutsrishvili i Zury Kikodze, którą trafiła do drukarni w przeddzień wojny, przepadła z powodu bombardowania."
Natalia uciekła przed wojną do Gruzji, gdzie jak mówi: "postanowiłam kontynuować moje ulubione działanie i wraz z Gagą Nakhutsrishvili założyłam wydawnictwo "Kundzuli" - to znaczy "Wyspa". Planujemy odkryć literaturę ukraińską dla gruzińskich czytelników i już rozpoczęliśmy pracę nad tłumaczeniem Kasandry autorstwa Lesyi Ukrainki i "Ja (romantyczność)" autorstwa Mykoly Chwylowego. Opublikujemy również wspomniany dramat "Muu", gdyż jest on już gotowy. Biorąc pod uwagę fakt, że wielu Ukraińców przeniosło się do Gruzji, nasze książki będą ukazywać się w dwóch językach - ukraińskim i gruzińskim. Mam nadzieję, że to pomoże tym, którzy chcą się uczyć języków. Także  bym chciała przełożyć i wydrukować tu powieść "Maranta" Birute Jonuszkajte, wspaniałej litewskiej pisarki. Ale to już na dłuższą metę."
Pragnę pomóc ukraińskim wydawnictwom nad krótką i dłuższą metę. Poeci nie są wróżami, wieszczami, ufam (może romantyczni mieli tę moc... nie będę im po fakcie jej odbierać). Poeci są raczej jak barometry, jak chciał Zbigniew Herbert, pokazują nam, jaką mamy pogodę.

Książki w Ukrainie płoną, wiersze nie płoną, ale potrzebują domu.

Zbigniew Herbert zostawił kiedyś dwanaście nowych wierszy w nowojorskiej taksówce i zdesperowany żalił się W. S. Merwinowi - na co on zapytał zdziwiony, jak to, nie nauczyłeś się na pamięć? 

Nie wszystkich wierszy da radę nauczyć się na pamięć...

- każdy denarek się liczy. Całość przekażę wydawnictwom - w imieniu Natalii i Oleksandra - i swoim, wdzięczny ariel rosé.