Darowizna na cele kultu religijnego: jak odliczyć od podatku PIT?

W Polsce system podatkowy przewiduje szereg ulg, które pozwalają na zmniejszenie obciążenia podatkowego. Jedną z nich jest możliwość odliczenia darowizn, w tym darowizn na cele kultu religijnego, od podatku dochodowego. W poniższym artykule wyjaśnimy:

• na czym polega ta ulga, 
• jakie warunki należy spełnić, aby móc odliczyć darowiznę na cele kultu religijnego,
• jakie dokumenty są potrzebne do jej udokumentowania.

Czym jest darowizna na cele kultu religijnego?

Darowizna na cele kultu religijnego to – zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych – dobrowolne i nieodpłatne świadczenie kosztem majątku darczyńcy, przekazane kościelnym osobom prawnym lub innym podmiotom realizującym cele kultu religijnego.

Darowizna została uznana przez ustawodawcę za świadczenie, które w przypadku darowizn przekazanych na cele kultu może uprawniać podatnika do skorzystania z ulgi z tytułu darowizny. Aby odliczyć darowiznę na cele kultu, konieczne jest, by darowizna została przekazana na cele określone w ustawie oraz odpowiednio udokumentowana.

Definicja darowizny

Czym jest darowizna w sensie prawnym? To umowa darowizny, w której darczyńca zobowiązuje się do świadczenia bez wynagrodzenia na rzecz obdarowanego kosztem własnego majątku.

Wartość darowizny ustala się według umowy darowizny lub – w przypadku darowizny niepieniężnej – według wartości rynkowej zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług, z uwzględnieniem części przekraczającej kwotę podatku naliczonego.

Aby darczyńca mógł odliczyć darowiznę, konieczne jest, by darowizna została przekazana na rzecz podmiotów realizującym te cele oraz aby podatnik posiadał dowód dokonania takiej darowizny.

Cele kultu religijnego

Cele kultu religijnego obejmują działania związane z praktykowaniem religii i utrzymaniem infrastruktury niezbędnej do wykonywania obrzędów. Obejmują m.in.:

•  budowę i utrzymanie obiektów sakralnych,
• finansowanie nabożeństw i uroczystości religijnych,
• działalność misyjną,
• edukację religijną,
• działania prowadzone przez kościoły i związki wyznaniowe, w tym także te, które mogą być zakwalifikowane jako cele kościelne.

Darowizna została przekazana na cele kultu religijnego wtedy, gdy środki pieniężne lub świadczenia rzeczowe są przeznaczone na realizację tych działań. Podatnik dokonujący darowizny na cele kultu religijnego ma obowiązek wykazać darowiznę w deklaracji podatkowej, wskazując wartość darowizny i tytułu darowizny na cele kultu, aby skorzystać z prawa do odliczenia darowizny od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Kościelne osoby prawne

Darowizny na cele kultu religijnego mogą być odliczone od podatku dochodowego od osób fizycznych tylko wtedy, gdy darowizna została przekazana na rzecz kościelnych osób prawnych albo innym podmiotom realizującym cele kultu religijnego.

Kościelne osoby prawne to jednostki organizacyjne kościołów i związków wyznaniowych posiadające osobowość prawną, czyli zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań zgodnie z przepisami o podatku dochodowym i przepisami prawa cywilnego.

Do kościelnych osób prawnych należą m.in. diecezje, parafie, zakony, Caritas jako kościelna osoba prawna oraz seminaria duchowne. Przekazanie darowizny na rzecz takiego podmiotu daje darczyńcy prawo do odliczenia darowizny z tytułu darowizny na cele kultu religijnego, o ile spełnione są wszystkie wymagane warunki, w tym właściwe udokumentowanie dnia przekazania darowizny i celu darowizny.

Odliczenie darowizny na cele kultu religijnego

W systemie podatkowym istnieje możliwość odliczenia darowizn, w tym darowizn na cele kultu religijnego. Aby odliczyć darowiznę na cele kultu religijnego od podatku PIT, konieczne jest spełnienie kilku warunków formalnych.

Przede wszystkim darowizna musi być przekazana na rzecz kościelnych osób prawnych lub podmiotom realizującym cele kultu religijnego. Podstawą do odliczenia darowizny jest posiadanie dokumentu potwierdzającego przekazanie darowizny, takiego jak dowód wpłaty na rachunek bankowy lub oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. Tylko na tej podstawie można odliczyć darowiznę od podatku.

Warto pamiętać, że limit 6% dochodu dotyczy wyłącznie darowizn na cele kultu religijnego oraz darowizn na cele pożytku publicznego i cele krwiodawstwa, które łącznie nie mogą przekroczyć tego progu. Natomiast darowizny wykorzystana na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła nie są objęte limitem 6% dochodu. W ich przypadku podatnik może odliczyć pełną kwotę przekazanej darowizny, pod warunkiem posiadania zarówno dokumentu potwierdzającego jej przekazanie, jak i sprawozdania kościelnej osoby prawnej potwierdzającego, że darowizna została wykorzystana na cele charytatywno-opiekuńcze.

W przypadku darowizny niepieniężnej, której przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru ustaloną zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług. Wartość tej darowizny ustala się jako wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, ponieważ uważa się wartość towaru wraz z należnym podatkiem za podstawę do odliczenia. W przypadku darowizny pieniężnej jedynym wymaganym dokumentem jest dowód wpłaty na rachunek bankowy, który jednoznacznie potwierdza przekazanie środków.

Jak odliczyć darowiznę od podatku PIT?

Aby odliczyć darowiznę od podatku dochodowego, należy wykazać ją w rocznym zeznaniu podatkowym PIT. W odpowiedniej rubryce formularza PIT wpisuje się kwotę przekazanej darowizny. Konieczne jest również dołączenie do zeznania podatkowego dokumentów potwierdzających przekazanie darowizny, takich jak potwierdzenie przelewu bankowego lub oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny. W przypadku darowizny innej niż pieniężna, wymagane jest dodatkowe dokumentujące wartość przekazanej darowizny. Pamiętajmy, że odliczyć darowiznę można tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie warunki formalne.

Dokumenty potwierdzające darowiznę nie muszą być dołączane do zeznania PIT, lecz podatnik ma obowiązek je posiadać i przechowywać na wypadek kontroli podatkowej. W przypadku darowizny niepieniężnej oprócz potwierdzenia jej przekazania konieczne jest również posiadanie dokumentu pozwalającego ustalić wartość darowizny, na przykład pisemnej umowy darowizny lub innego dowodu określającego jej wartość rynkową.

W przypadku odliczeń podatkowych kluczowe jest ustalenie, czy darowizna została przekazana na cele uprawniające do ulgi oraz czy została właściwie udokumentowana. Jeżeli darowizna została przekazana na cele kultu religijnego lub na cele pożytku publicznego, podatnik może odliczyć pełną kwotę przekazanej darowizny w ramach obowiązującego limitu, o ile darowizny należy udokumentować zgodnie z ustawą o PIT. W przypadku darowizny pieniężnej dowodem jest potwierdzenie przelewu, natomiast w odniesieniu do darowizny niepieniężnej konieczne jest posiadanie dokumentu określającego wartość darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu. Darowizny przekazane na wszystkie cele wskazane w ustawie muszą trafić do podmiotów realizującym te cele, ponieważ tylko wtedy wlicza się darowizn na cele uprawniające do odliczenia.

Limit odliczeń darowizn

Istnieje limit odliczeń darowizn, w tym darowizn na cele kultu religijnego. Zgodnie z przepisami łączna kwota odliczonych darowizn na cele pożytku publicznego, cele kultu religijnego oraz darowizn z tytułu krwiodawstwa, nie może przekroczyć 6% dochodu podatnika w danym roku podatkowym.

Darowizny na cele charytatywno - opiekuńcze Kościoła nie są objęte limitem — można odliczyć ich pełną wartość, pod warunkiem posiadania dowodu przekazania darowizny oraz sprawozdania kościelnej osoby prawnej potwierdzającego jej wykorzystanie na cele charytatywno-opiekuńcze.

Kwota darowizny a dochód

Kwota darowizny, którą można odliczyć od podatku dochodowego, zależy od wysokości osiągniętego dochodu podatnika, jednak dotyczy to wyłącznie darowizn objętych limitem. Darowizny na kościół,  darowizny na cele pożytku publicznego oraz darowizny z tytułu krwiodawstwa można odliczyć łącznie do wysokości 6% dochodu podatnika w danym roku podatkowym.

Oznacza to, że maksymalna kwota darowizny podlegająca odliczeniu rośnie wraz z dochodem, ale nie może przekroczyć limitu 6% dla tych kategorii darowizn. Natomiast darowizny wykorzystywane na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła nie są objęte limitem – podatnik może odliczyć ich pełną wartość, pod warunkiem spełnienia wymogów dokumentacyjnych, w tym posiadania dowodu przekazania darowizny oraz sprawozdania kościelnej osoby prawnej o wykorzystaniu środków na cele charytatywno-opiekuńcze.

W praktyce oznacza to, że podatnik może równolegle korzystać z odliczenia darowizn objętych limitem 6% dochodu łącznie z darowiznami na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła bez limitu, o ile spełnia warunki określone w przepisach.

Ulgi z tytułu darowizny na cele kultu religijnego

Ulga z tytułu darowizny

Ulga z tytułu darowizny na cele pożytku publicznego oraz na cele kultu religijnego umożliwia odliczenie darowizny od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Jest to forma wsparcia finansowego dla kościołów i związków wyznaniowych, a jednocześnie korzyść podatkowa dla darczyńcy.

Należy jednak pamiętać, że aby skorzystać z ulgi, darowizna musi być przekazana na rzecz kościelnych osób prawnych lub podmiotom realizującym cele kultu religijnego, a łączna kwota darowizn odliczanych z tego tytułu – łącznie z darowiznami na cele pożytku publicznego i krwiodawstwo – nie może przekroczyć 6% dochodu podatnika.

 Podstawą do odliczenia jest dowód wpłaty, a w przypadku darowizny niepieniężnej również dokument pozwalający ustalić wartość darowizny; samo oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny nie jest wystarczające.

Ulgi z tytułu darowizny na cele kościelne

Ulgi z tytułu darowizny na cele kościelne są formą wsparcia działalności kościołów i związków wyznaniowych w Polsce. Darczyńca, przekazując darowiznę na cele kultu religijnego, ma możliwość odliczenia kwoty darowizny od swojego dochodu, co skutkuje obniżeniem należnego podatku PIT.

Ważne jest, aby darowizna była udokumentowana, a więc posiadała potwierdzenie przelewu, a w przypadku darowizny niepieniężnej również dokument pozwalający ustalić jej wartość – samo oświadczenie o przyjęciu darowizny nie jest wystarczające.

Limit odliczeń dla darowizn na cele kultu religijnego wynosi 6% dochodu darczyńcy, natomiast darowizny przekazane na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła nie podlegają temu limitowi i mogą być odliczone w pełnej wysokości, pod warunkiem posiadania dodatkowego sprawozdania z wykorzystania środków na cele charytatywno-opiekuńcze.

Porównanie ulg podatkowych

Warto porównać ulgi podatkowe z tytułu darowizny na cele kultu religijnego z innymi ulgami, takimi jak ulgi na cele pożytku publicznego czy cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła. Wszystkie te ulgi mają na celu wspieranie działalności społecznej, jednak różnią się pod względem zakresu i warunków odliczenia.

Należy pamiętać, że łączna kwota odliczonych darowizn na wszystkie te cele nie może przekroczyć 6% dochodu. Natomiast darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła nie są objęte tym limitem i mogą być odliczone w pełnej wysokości, jeżeli podatnik spełnia wymogi dokumentacyjne. Ulga z tytułu darowizny jest specyficzna, ponieważ dotyczy wsparcia dla kościołów i związków wyznaniowych.

Darowizna na cele pożytku publicznego a cele kościelne

Jakie cele są uznawane za pożytek publiczny?

Cele uznawane za pożytek publiczny to szeroki katalog działań, które służą ogółowi społeczeństwa. Obejmują one między innymi działalność charytatywną, pomoc społeczną, promocję zdrowia, edukację, kulturę i sztukę, ochronę środowiska, a także działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami.

Organizacje realizujące te cele mogą otrzymywać darowizny, które darczyńcy mogą odliczyć od podatku. Ważne jest, aby podmiot, na rzecz którego przekazywana jest darowizna, prowadził działalność pożytku publicznego zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – formalny status organizacji pożytku publicznego (OPP) nie jest wymagany do skorzystania z odliczenia.

Przykłady darowizn na cele charytatywno-opiekuńcze

Darowizny na cele charytatywno-opiekuńcze Kościoła obejmują wyłącznie świadczenia przekazywane kościelnym osobom prawnym na działalność pomocową prowadzoną przez Kościół. Mogą to być darowizny pieniężne lub rzeczowe przeznaczone na finansowanie jadłodajni dla osób ubogich, schronisk i noclegowni prowadzonych przez parafie lub zakony, domów samotnej matki, świetlic dla dzieci, punktów wsparcia dla osób w kryzysie bezdomności, a także zakup żywności, środków higienicznych czy leków wykorzystywanych w działalności charytatywnej kościelnych jednostek. Ważne jest, aby darowizna była udokumentowana, aby móc odliczyć od dochodu w rocznym rozliczeniu PIT.

Darowizna na cele kultu religijnego a 1,5%

Jako podatnik możesz zarówno odliczyć darowiznę przekazaną we wskazanym roku rozliczeniowym i równocześnie przekazać 1,5% podatku na ten sam cel lub inny. Są to dwie odrębne kwestie. Darowizna na cele kultu religijnego mogą obniżyć wysokość podatku, jednak to co zostaje do zapłaty 1,5% z tego możesz przekazać na cele pożytku publicznego, 

Organizacją pożytku publicznego, która może zbierać fundusze w ramach 1,5% jest np. Fundacja Pomagam.pl. Jeśli chcesz jej przekazać swój procent podatku, wystarczy wpisać numer KRS fundacji: 0000353888. Wspólnie pomagamy najbardziej potrzebującym - chorym dzieciom i dorosłym, zwierzętom oraz osobom dotkniętym nagłymi sytuacjami kryzysowymi