Progi podatkowe 2025 / 2026: Pierwszy próg podatkowy

Progi podatkowe 2025 / 2026: Pierwszy próg podatkowy

Zrozumienie, jak działa system podatkowy w Polsce, jest bardzo ważne dla każdego podatnika. W 2026 roku, podobnie jak w 2025, centralnym punktem systemu podatkowego opartego na skali jest granica 120 000 zł. Przekroczenie tej kwoty budzi wiele pytań: Czy cały mój dochód będzie wyżej opodatkowany? Jak liczyć podatek dochodowy od wynagrodzenia brutto? Kiedy dokładnie wpadam w wyższy procent podatku?

Wyjaśnimy, czym jest pierwszy i drugi próg podatkowy, jak kwota zwolniona z podatku wpływa na Twoje zobowiązanie podatkowe i co realnie oznacza przekroczenie granicy 120 tysięcy. Lektura tego tekstu jest niezbędna, aby świadomie planować swoje finanse, optymalizować rozliczenia i przygotować się na roczne rozliczenie PIT bez nieprzyjemnych niespodzianek.

Czym są progi podatkowe i jak działa skala podatkowa?

Polski system podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) opiera się na progresywnej skali. Oznacza to, że im więcej zarabiasz, tym wyższy procent podatku płacisz. Progi podatkowe to ustalone w ustawie zakresy rocznego dochodu, które decydują o tym, jaka stawka podatku zostanie zastosowana do Twoich zarobków. System podatkowy opiera się na sprawiedliwości społecznej – osoby o wyższych dochodach wnoszą proporcjonalnie więcej.

Skala podatkowa 2025 jest dwustopniowa. Oznacza to, że mamy dwa progi: pierwszy z niższą kwotą oraz drugi z wyższą kwotą. Kluczowe jest zrozumienie, że podstawą opodatkowania nie jest Twój przychód (np. wynagrodzenie brutto), ale dochód. Dochód to przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodu (np. ryczałtowe koszty pracownicze) oraz o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne.

To właśnie ten dochód jest kluczowy dla Twojego rozliczenia PIT. Jeśli Twój dochód nie będzie większy od ustalonego maksimum, całość zostanie opodatkowana według niższej stawki. Jeśli jednak nastąpi przekroczenie ustalonej kwoty, mechanizm naliczania podatku staje się bardziej złożony, co wyjaśnimy w dalszej części artykułu. 

Pierwszy próg podatkowy w rozliczeniu PIT w 2026 roku

Jaki jest limit i kogo dotyczy I próg?

Pierwszy próg podatkowy w 2026 roku jest kluczowy dla milionów Polaków. Jego poziom został ustalony na kwotę 120 tysięcy zł rocznego dochodu. Oznacza to, że jeśli Twoja roczna podstawa opodatkowania (czyli dochód po wszystkich obowiązkowych odliczeniach) nie przekroczy tej wartości, w całości znajdujesz się w pierwszym progu.

Poziom ten dotyczy wszystkich podatników, którzy rozliczają swoje dochody na zasadach ogólnych. Są to przede wszystkim osoby zatrudnione na umowę o pracę, umowę zlecenie, emeryci i renciści, a także osoby prowadzące działalność gospodarczą, które wybrały tę formę opodatkowania. 

Stawka podatku, która obowiązuje w pierwszym progu, wynosi 12%. To relatywnie niski wskaźnik, która został obniżona w 2022 roku z 17%. Pierwszy próg  jest więc podstawowym elementem rozliczenia dla większości społeczeństwa. To od niego zależy wysokość zaliczek na podatek dochodowy pobieranych co miesiąc przez pracodawców.

Ile wynosi kwota wolna od podatku za 2025 i jak wpływa na podatek w pierwszym progu?

Mówiąc o pierwszym progu podatkowym, nie można pominąć kluczowego elementu, jakim jest kwota zwolniona z podatku. W 2026 roku, podobnie jak w latach poprzednich, wysokość kwoty wolnej od podatku jest stała i wynosi 30 000 zł rocznie. Oznacza to, że dochód do tej kwoty jest całkowicie zwolniony z podatku dochodowego. Podatnik, którego roczny dochód jest mniejszy niż 30 000 zł, nie zapłaci ani złotówki podatku.

Jak kwota wolna wpływa na podatników w pierwszym progu podatkowym, którzy zarabiają więcej niż 30 000 zł? Wpływa ona poprzez mechanizm tzw. kwoty zmniejszającej podatek. Limit kwoty wolnej to 30 000 zł, a podatek to 12%. Oznacza to, że kwota zmniejszająca podatek wynosi 3600 zł (12% * 30 000 zł). W praktyce, obliczając podatek w pierwszym progu, stosuje się wzór: (podstawa opodatkowania * 12%) - 3600 zł.

Dzięki temu, że kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł rocznie, realne obciążenie podatkowe jest znacznie niższe. Na przykład podatnik osiągający dochód 80 000 zł, zapłaci podatek w wysokości (80 000 * 12%) - 3600 zł = 9600 zł - 3600 zł = 6000 zł. Faktycznie opodatkować zostaje tylko kwota dochodu przewyższająca 30 000 zł (czyli 50 000 zł * 12% = 6000 zł). 

Co dokładnie oznacza przekroczenie progu podatkowego 120 000 zł?

Przekroczenie pierwszego progu podatkowego, czyli osiągnięcie rocznego dochodu powyżej 120 000 zł, to moment, który budzi najwięcej obaw. Najczęstszy mit głosi, że po przekroczeniu kwoty 120 000 zł, cały nasz dochód zostanie opodatkowany 32%. To absolutna nieprawda.

Polski system podatkowy jest progresywny, co oznacza, że wyższy poziom podatku dotyczy wyłącznie nadwyżki ponad limit. Oznacza to, że podstawa opodatkowania do kwoty 120 tysięcy zawsze będzie opodatkowana 12%.

Wejście w drugi próg podatkowy oznacza więc tylko tyle, że każda złotówka zarobiona powyżej 120 000 zł dochodu będzie obciążona stawką 32%. Przekroczenie pierwszego progu podatkowego nie jest więc "karą", a płynnym przejściem na wyższy stopień opodatkowania dla wyższych zarobków. Podatnik odczuje to w trakcie roku – gdy suma jego narastających dochodów przekroczy limit, pracodawca zacznie pobierać wyższe zaliczki na podatek dochodowy od tej części wynagrodzenia, która stanowi nadwyżkę.

Drugi próg podatkowy w 2026: Jaki jest limit 32% i kogo obowiązuje?

Drugi próg podatkowy w 2026 roku rozpoczyna się tam, gdzie kończy się pierwszy próg podatkowy, czyli od dochodu przekraczającego 120 tysięcy zł rocznie. Ten próg podatkowy nie ma górnego limitu (choć przy bardzo wysokich dochodach pojawia się dodatkowe obciążenie, o czym dalej). Oprocentowanie podatku, które obowiązuje w tym progu, jest znacznie wyższe i wynosi 32%.

Drugi próg obowiązuje każdego podatnika, którego roczna podstawa opodatkowania przekroczy kwotę 120 000 zł. Nie ma znaczenia, czy jest to dochód z umowy o pracę, działalności gospodarczej czy emerytury – zasady są te same. 

Warto zrozumieć, że drugi próg podatkowy dotyczy dochodów, a nie przychodów. Oznacza to, że 120 000 zł brutto na umowie o pracę to nie to samo, co 120 000 zł dochodu. Dochód obliczamy po odjęciu kosztów uzyskania przychodu i składek na ubezpieczenia społeczne. W praktyce, przekroczenie pierwszego progu następuje przy znacznie wyższym wynagrodzeniu brutto niż 120 000 zł. Podatnik musi być świadomy, że jego zobowiązanie podatkowe znacząco wzrośnie po przekroczeniu tego limitu.

Jak obliczyć podatek dochodowy po przekroczeniu progu 120 000 zł?

Obliczenie podatku dochodowego po wejściu w drugi próg podatkowy jest dwuetapowe, ale wbrew pozorom – logiczne. Ustawa o PIT podaje gotowy wzór na rozliczenie dla dochodów powyżej 120 000 zł. Podatek wynosi wówczas 10 800 zł plus 32% od nadwyżki. Skąd bierze się kwota 10 800 zł? To jest właśnie podatek należny za pierwszą część.

Wyliczenie jest proste: podstawa opodatkowania w pierwszym progu to dochód od 30 000 zł (poniżej jest kwota wolna). Daje to kwotę 90 000 zł (120 000 - 30 000). Mnożąc to przez 12%, otrzymujemy dokładnie 10 800 zł. Dlatego podatnik, którego dochód przekroczył próg, "z automatu" płaci 10 800 zł za tę pierwszą część dochodu, a od wszystkiego powyżej 120 000 zł płaci 32%.

Zobaczmy to na przykładzie. Załóżmy, że podatnik w 2025 roku uzyskał dochód (czyli podstawę obliczenia podatku) w wysokości 160 000 zł. Jego kwota podatku będzie obliczona następująco: 10 800 zł (za dochody do 120 000 zł) + 32% * (160 000 zł - 120 000 zł). Daje to: 10 800 zł + 32% * 40 000 zł = 10 800 zł + 12 800 zł = 23 600 zł. Jak widać, wyższe oprocentowanie dotyczyło tylko nadwyżki 40 000 zł.

Jak uniknąć wejścia w drugi próg i zostać w pierwszym?

Wspólne rozliczenie małżonków: Czy to się opłaca?

Próg podatkowy a wspólne rozliczenie małżonków to jedna z najważniejszych i najkorzystniejszych form optymalizacji podatkowej w polskim systemie podatkowym. Wspólne rozliczenie małżonków jest dostępne dla par, które pozostawały w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy i posiadały wspólność majątkową. Jest to szczególnie opłacalne, gdy istnieje duża dysproporcja w dochodach małżonków, a jeden z nich przekracza 120 000 zł, podczas gdy drugi ma dochody znacznie niższe.

Mechanizm ten polega na zsumowaniu dochodów obojga małżonków, podzieleniu tej sumy przez dwa, obliczeniu podatku dochodowego od tej połówki (z uwzględnieniem kwoty wolnej) i na końcu pomnożeniu obliczonego podatku przez dwa. W praktyce oznacza to, że limit jest efektywnie podwojony do 240 000 zł łącznego dochodu pary.

Jeśli jeden podatnik zarabia 170 000 zł, a drugi 50 000 zł, ich łączny dochód to 220 000 zł. Do obliczeń podatku bierze się połowę (110 000 zł), która w całości mieści się w pierwszym progu (12%). Dzięki temu para unika oprocentowania 32%, którą musiałby zapłacić lepiej zarabiający małżonek. 

Ulgi podatkowe - jak wpływają na progi podatkowe?

Pytanie "jak uniknąć wejścia w drugi próg podatkowy?" zadaje sobie wielu podatników, których dochód zbliża się do limitu 120 000 zł. Oprócz wspomnianego wspólnego rozliczenia małżonków, które jest najskuteczniejszą metodą, istnieje kilka innych legalnych sposobów na obniżenie podstawy opodatkowania, co może opóźnić lub wyeliminować przekroczenie pierwszego progu.

Podstawową metodą jest korzystanie z ulg podatkowych odliczanych od dochodu. Każda taka ulga podatkowa pomniejsza kwotę, która jest porównywana z progiem 120 000 zł. Do najważniejszych ulg należą: wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE), ulga rehabilitacyjna, ulga na internet (do 760 zł), darowizny na cele pożytku publicznego, kultu religijnego czy krwiodawstwo, a także ulga termomodernizacyjna. Jeśli Twój dochód to 125 000 zł, a skorzystasz z ulg na 6 000 zł, Twoja podstawa opodatkowania spadnie do 119 000 zł.

Koszty uzyskania przychodu - jak wpływają na progi podatkowe?

Osoby prowadzące działalność gospodarczą na skali podatkowej mają dodatkowe pole manewru. Mogą one obniżać swój dochód poprzez świadome planowanie kosztów uzyskania przychodu, np. dokonując niezbędnych inwestycji czy zakupów firmowych pod koniec roku podatkowego. Oczywiście, muszą to być wydatki celowe i uzasadnione. Dla przedsiębiorców możliwe jest też (chociaż rzadziej opłacalne) przejście na 19% podatek liniowy, jednak wiąże się to z utratą kwoty wolnej i większości ulg.

Progi podatkowe w rozliczeniu za 2025 vs 2024 rok: Czy zaszły jakieś zmiany?

Dla podatników planujących swoje finanse na 2026 rok oraz przygotowujących się do rozliczenia PIT za 2025 rok, mamy stabilizującą informację: skala podatkowa nie uległy zmianie. Pierwszy poziom nadal kończy się na kwocie 120 000 zł, a kwota podatku wynosi 12%. Drugi poziom to wciąż 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł.

Bez zmian pozostała również kwota wolna: wynosi 30 000 zł. Oznacza to, że wszystkie zasady opodatkowania, zaliczki na podatek dochodowy i roczne rozliczenia podatkowe w 2026 r. będą odbywać się na tych samych zasadach co w 2025. To dobra wiadomość dla stabilności planowania budżetów domowych.

Warto jednak pamiętać o kontekście historycznym. Obecne zapisy to efekt dużej reformy "Polski Ład" z 2022 roku. To wtedy limit pierwszego progu został drastycznie podniesiony z 85 528 zł do 120 000 zł, a stawka podatku w tym progu obniżona z 17% do 12%. Jednocześnie brak corocznej waloryzacji progów przy rosnącej inflacji i płacach powoduje, że coraz więcej osób, mimo braku realnego wzrostu zamożności, wpada w drugi próg. To zjawisko nazywane jest "pełzającym opodatkowaniem".

Podsumowanie: pierwszy próg podatkowy w 2026

• Pierwszy próg: Obowiązuje do dochodu w wysokości 120 000 zł rocznie.
• Stawka w pierwszym progu: Stawka podatku wynosi 12%.
• Kwota wolna: W 2026 roku wynosi 30 000 zł. Dochód do tej kwoty jest zwolniony z PIT.
• Drugi próg: Zaczyna się od dochodu powyżej 120 000 zł.
• Stawka w drugim progu: Stawka podatku wynosi 32%.
• Kluczowa zasada: Przekroczenie pierwszego progu oznacza, że stawką 32% opodatkowana jest tylko nadwyżka ponad 120 000 zł, a nie cały dochód.
• Wspólne rozliczenie: wspólne rozliczenie małżonków to najskuteczniejsza metoda optymalizacji, pozwalająca uniknąć stawki 32% przy łącznych dochodach do 240 000 zł.
• Brak zmian: Progi podatkowe i kwota wolna w 2025 i 2026 roku są takie same jak w 2024 roku.

Aby dowiedzieć się więcej na temat rozliczeń PIT w 2026 roku przejdź tutaj: https://pomagam.pl/blog/ktory-pit-wypelnic-rodzaje-pitow

Ulgi podatkowe: https://pomagam.pl/blog/ulgi-podatkowe-i-odliczenia-i-zwolnienia-jak-odliczyc-w-pit-2025-2026 

Wesprzyj Fundację Pomagam.pl w rozliczeniu PIT, przekazując 1,5%

Rozliczając PIT za 2025 rok, pamiętaj, że masz realny wpływ na to, gdzie trafi część Twoich podatków. Przekazanie 1,5% podatku to gest, który nic Cię nie kosztuje – kwota ta jest odliczana od podatku należnego urzędowi skarbowemu, a nie z Twojej kieszeni. Jeśli nie wskażesz organizacji, pieniądze te trafią po prostu do budżetu państwa.

Warto wykorzystać tę szansę, by wesprzeć tych, którzy najbardziej tego potrzebują. Zachęcamy do przekazania 1,5% na Fundację Pomagam.pl. Misją Fundacji Pomagam.pl jest budowanie kultury pomagania w Polsce. Wierzymy, że siła społeczności potrafi odmienić czyjeś życie, aby dzięki takim osobom jak Ty nikt nie musiał mierzyć się z trudnościami samotnie.

Aby pomóc, wystarczy w odpowiedniej rubryce swojego zeznania podatkowego (PIT-37, PIT-36, PIT-36L czy PIT-28) wpisać numer KRS 0000 353 888 lub wyszukać nasza fundację na liście. 

To zaledwie kilka sekund podczas wypełniania formularza, a będzie to Twój realny wkład w wielką zmianę. Przekaż swój 1,5% i buduj z nami lepszy świat, w którym nikt nie zostaje bez pomocy.

https://pomagam.pl/blog/jak-przekazac-1-5-podatku-dochodowego-na-rzecz-organizacj-opp-w-2026-roku

Przekaż 1,5% Fundacji Pomagam.pl

PRZEKAŻ 1,5%