Coraz częściej przeglądając internet, trafiamy na temat zdrowia psychicznego. W kolorowych magazynach, na przeróżnych portalach i fanpejdżach znajdziemy wiele porad, jak troszczyć się o siebie. 13 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Wellness. Korzystamy z okazji, by zastanowić się, jak dbać o swoje samopoczucie i zdrowie, pomagając innym.
Self-care to nie tylko drobne przyjemności, takie jak kąpiel z kieliszkiem wina. To przede wszystkim zdrowe praktyki, które pozwalają nam lepiej funkcjonować. Dzięki nim sprawniej budzimy się rano, łatwiej wysypiamy się. Nasze ciało odwdzięcza się nam dobrą kondycją. A co najważniejsze - nasz nastrój poprawia się, mamy więcej energii do pomagania.
“Martwy ratownik to żaden ratownik” - jak mądrze pomagać?
Znasz zasady udzielania pierwszej pomocy? Jaka jest pierwsza zasada? Tak, dokładnie! Najpierw zadbaj o swoje bezpieczeństwo. W samolocie przed każdym startem pasażerowie są informowani, że gdy w kabinie spadnie ciśnienie, należy założyć maskę tlenową najpierw sobie. Nie, nie małemu dziecku obok, tylko najpierw sobie. Bo jeśli Tobie zabraknie tlenu, to nie pomożesz już nikomu.
Może opiekujesz się chorą mamą, a może Twoje dziecko urodziło się z poważną wadą rozwojową? Angażujesz się w różne społeczne akcje lub prowadzisz w mieszkaniu Dom Tymczasowy dla adopciaków? Osoby, które zakładają zbiórki internetowe to zarówno osoby potrzebujące, jak i ich bliscy. Wszyscy powinniśmy pamiętać o sobie i własnych potrzebach. Self-care to szeroko rozumiane dbanie o siebie. Nie myl tego z egoizmem. Pamiętaj, robisz to, by jak najlepiej pomagać!
Sytuacja, w której się znajdujesz może wydawać się beznadziejna. Mimo to i tak zachęcamy Cię do pozytywnego myślenia. Zawsze warto mieć dobrą myśl. Nawet w bardzo trudnych chwilach znajdź czas na oddech. Jesteś w ośrodku pomocy? Wyjdź na chwilę na zewnątrz i weź kilka głębokich oddechów. Wsłuchaj się w szum wiatru albo aut na ulicy. Pomyśl o pogodzie lub zawieś swoją uwagę na wiewiórce biegającej po szpitalnym parku.
Może jesteś w kropce, a Twój projekt zatrzymał się w miejscu? Wyjedź na weekend, zrób coś szalonego lub nie rób nic. Wsłuchaj się w śpiew ptaków. Nabierzesz dystansu do swoich spraw, zmienisz perspektywę.
Pomagasz? Nie zapomnij zadbać o siebie. Podstawowe zasady self-care
Po pierwsze: Zastanów się, jakie są Twoje potrzeby i co sprawia Ci przyjemność
Uwielbiasz kino albo spacery po parku? Rano potrzebujesz chwili tylko dla siebie, kiedy pijesz kawę? Od lat marzysz, aby nauczyć się programowania? Chcesz znowu tańczyć cza-czę?
Spisz na kartce, to co jest dla Ciebie ważne. Dobrze, gdy kartka jest pod ręką, aby od czasu do czasu sprawdzić, czy na pewno spełniamy własne potrzeby albo żeby coś dopisać.
Po drugie: Jedzenie to ludzkie paliwo
Jest kilka podstawowych zasad zdrowego żywienia, których warto się trzymać:
Jedz. W kryzysowych sytuacjach łatwo zapomnieć o sobie. Zjedz chociaż jeden ciepły posiłek dziennie. Nie, kawa nie jest posiłkiem. Jeśli przebywasz z dzieckiem w szpitalu, możesz nie mieć tam dostępu do dobrej żywności. Przygotuj się wcześniej. Ze stresu nie przechodzi Ci przez gardło jedzenie? Spróbuj nutridrinków.
Pij odpowiednią ilość wody. Jej niedobór pogarsza samopoczucie, powoduje bóle głowy, a skrajne odwodnienie jest zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia. A dodatkowo picie ciepłej wody uspokaja.
Ogranicz spożycie cukru. Chociaż daje chwilowy zastrzyk energii, pod koniec dnia jeszcze bardziej Cię osłabi. Jedzeniowe zachcianki często oznaczają niedobory witamin. Opiekując się inną osobą, pamiętaj też o swoich badaniach i suplementacji w razie potrzeby. Nie, nie musisz rezygnować z czekolady. Po prostu ogranicz się do jednej tabliczki na tydzień, zamiast na dzień ;)
Zrezygnuj z przetworzonego jedzenia. Zamiast fastfoodowych przekąsek miej w domu pod ręką orzechy, pestki, suszone i świeże owoce oraz warzywa. Możesz je łatwo i szybko zabrać ze sobą do szpitala albo na akcje społeczną. Nie rezygnuj ze wszystkiego! Frytki i pizza dwa, trzy razy w miesiącu trafią prosto do Twojego serduszka.
Zaprzyjaźnij się z piekarnikiem. Smażone jedzenie jest ciężkostrawne i ma mniej wartości odżywczych. Wystarczy, że byle jak pokroisz dowolne warzywa, zalejesz je oliwą i posypiesz ulubionymi przyprawami. Wrzuć je na blachę, obok kotletów (czy to mięsnych czy wege), które będą Twoją porcją białka. Piec możesz wszystko, również rzodkiewki, kalarepy i kapustę. Ogranicza Cię tylko wyobraźnia.
Po trzecie: Aktywność fizyczna jest niezbędna do prawidłowego działania organizmu
Wystarczy kilka minut z rana na rozciąganie i rozgrzewkę przed maratonem codziennych obowiązków. Ćwiczenia fizyczne pobudzają krążenie, dodają energii, a przede wszystkim wzmacniają nasz organizm. Jeśli dodatkowo sport Cię fascynuje, postaraj się znaleźć czas na trening ulubionej dyscypliny.
Jeśli cały dzień siedzisz przy biurku, planując projekty swojej organizacji pozarządowej, idź na przerwę. Wyjdź na zielone podwórko, porozciągaj się, zrób sobie pyszną kanapkę. Całe dnie spędzasz na aktywizmie w lesie? Pozwól ciału na relaks i idź na masaż albo do sauny.
Po czwarte: Odpowiednia ilość (i jakość) snu
Opiekując się chorą osobą lub angażując się aktywistycznie, traktujemy sen jak dobro luksusowe. Czasem możesz odczuwać wyrzuty sumienia z robienia “niczego”. Zdarza się, że mamy gorszy dzień, jednak drzemka w środku dnia to nie zbrodnia. Uwierz, dbasz o to, by być bardziej wydajnym. Odpoczywając, robisz coś dobrego - ładujesz baterie. Nie tylko Twój organizm Ci podziękuje.
Dbanie o odpowiednią ilość snu powinno być naszym priorytetem. Pozwól sobie na drzemkę w środku dnia, wyciągnij stopery i opaskę na oczy. Nie zapomnij o dobrej poduszce i materacu. Jeśli Twoje możliwości finansowe nie pozwalają Ci na zakup odpowiedniego materaca, to pamiętaj na jakim portalu właśnie jesteś. Tutaj ograniczenia finansowe nie są przeszkodą. Społeczność Pomagam.pl chętnie zrzuci się na wypasione łóżko dla Ciebie. Potraktuj je jak ładowarkę ;)
Po piąte: Małe i duże przyjemności
Teraz kiedy lista Twoich potrzeb jest już spisana, przejdź do ich spełniania. Idź w końcu na lody z dawno niewidzianą koleżanką, zrób sobie manicure lub idź do barbera, skorzystaj z sauny lub masażu. Nie przejmuj się, co powiedzą inni. Twój organizm robi niesamowite rzeczy i zasługuje na dobre traktowanie.
Postaraj się zrobić dla siebie coś miłego chociaż raz dziennie. Posyp owsiankę kolorową posypką, pobaw się razem z dziećmi na placu zabaw albo poproś o to sąsiadkę. W tym czasie masz więcej czasu dla siebie. Może skończysz nową powieść ulubionego autora, a może poświęcisz 20 minut na drzemkę?
Po szóste: Ty też możesz poprosić o pomoc
Osoba pomagająca też może prosić o pomoc - bliskich, znajomych, profesjonalistów. Niektórzy tylko czekają aż ich o to poprosisz! Po prostu nie mają na tyle pewności siebie, by sami zaoferować Ci wsparcie. Wychodzą z założenia, że nie wiedzą jak pomóc. A czasem wystarczy, że wyślesz kogoś po zakupy. Zamiast dźwigać ryż i ogórki, utniesz sobie drzemkę albo obejrzysz ulubiony serial. Możesz przez chwilę oddać kontrolę drugiej osobie, na pewno się sprawdzi. Pamiętaj, że to nie jest żaden wstyd poprosić o pomoc również specjalistów. Wizyta u psychologa pomoże Ci poradzić sobie z emocjami.
Niestety, każda osoba ma ograniczenia. Nie jesteś w stanie znać się na wszystkim i zawsze być na pełnych obrotach. Traktuj się łagodnie. Pamiętaj, ile dobrego robisz. Jedną z najważniejszych zasad w pomaganiu jest nie szkodzić. Dlatego dbajmy o siebie, by nie zamienić się rolami i nie zostać osobą, która wymaga pomocy innych.
Specjalnie z okazji Dnia Wellness, który ma być okazją do zwrócenia uwagi na swoje potrzeby, zapraszamy serdecznie na webinar pt. “Jak mądrze pomagać? Troska o siebie, gdy pomagasz innym”. Spotkanie poprowadziła Basia Knap - psycholożka praktykująca Somatic Experiencing w trakcie szkolenia. SE to somatyczny nurt terapeutyczny, który sprawdza się w pracy z traumą, stresem, napięciem i lękiem, dolegliwościami psychosomatycznymi.
- Wspieram osoby, które chcą mieć więcej kontaktu z samymi sobą, przechodzą życiowe zmiany - w przestrzeni zawodowej i osobistej. Wierzę, że każdy i każda z nas może znaleźć drogę, aby żyć własnym, spełnionym życiem - mówi Basia.
Podczas webinaru odpowiemy na takie pytania:
Dlaczego pomagamy? Uniwersalne potrzeby, które zaspokajamy pomagając.
Współczucie dla drugiego, a współczucie dla siebie?
Czym jest troska o siebie, self care?
Po co dbać o siebie, gdy pomagam?
Dodatkowo nauczymy się:
Jak działa cykl reakcji stresowej? Praktyczne sposoby domykania.
Jak mądrze wybierać sposoby na self-care?
Co robić, gdy emocje przytłaczają? Kiedy sięgać po wsparcie?
A na koniec zrobimy:
Krótkie ćwiczenie relaksacyjne/gruntujące – do skorzystania w sytuacji stresowej.
Krótkie ćwiczenie do samodzielnego wykonania - Twoje zasoby, z których możesz korzystać dbając o siebie.