Białaczka szpikowa i przewlekła białaczka (leukemia): diagnostyka, leczenie, rokowania
29 lipca 2025
Białaczka jest nowotworem krwi, który obejmuje grupę chorób nowotworowych układu krwiotwórczego. Ta choroba prowadzi do rozrostu nieprawidłowych komórek w szpiku kostnym, co zaburza produkcję zdrowych krwinek.
W tym artykule dowiesz się, czym dokładnie jest białaczka jako nowotwór krwi, jakie są jej objawy, jak wygląda diagnostyka i leczenie tej choroby, jakie są rokowania oraz koszty leczenia. Podpowiemy również, jak zdobyć potrzebne środki na terapię dzięki darmowej zbiórce na Pomagam.pl.
Co to jest białaczka (leukemia)?
Białaczka jako nowotwór krwi – podstawowe informacje
Białaczka jest chorobą nowotworową, w której układ krwiotwórczy produkuje nieprawidłowe białe krwinki. Proces ten zachodzi w szpiku kostnym i może prowadzić do niedokrwistości, spadku liczby płytek krwi, krwinek czerwonych i zaburzeń odporności. W badaniach krwi obwodowej często obserwuje się zmiany w liczbie białych krwinek, erytrocytów i płytek krwi.
Rodzaje białaczki: szpikowa, limfoblastyczna, przewlekła, ostra i białaczka limfatyczna
Białaczka to nowotwór krwi, który może mieć różne postacie – w zależności od rodzaju zaatakowanych komórek i szybkości rozwoju choroby. Choroba ta zaburza prawidłową produkcję krwi i osłabia funkcjonowanie organizmu. Istnieje kilka rodzajów białaczek, różniących się przebiegiem i typem zajętych komórek. Rodzaj białaczki zależy od tego, które komórki krwi są objęte chorobą i jak szybko się ona rozwija. Wyróżniamy cztery główne typy białaczek: ostrą, przewlekłą, limfatyczną oraz szpikową. Wyróżniamy cztery główne rodzaje: ostra białaczka limfoblastyczna, ostra białaczka szpikowa, przewlekła białaczka limfocytowa oraz przewlekła białaczka szpikowa.
Ostra białaczka postępuje gwałtownie, wymaga szybkiego leczenia. Przewlekła białaczka może rozwijać się latami. Z kolei białaczka limfatyczna atakuje limfocyty, a białaczka szpikowa inne komórki szpiku.
Przyczyny i objawy białaczki – jak je rozpoznać?
Nie zawsze wiadomo, skąd się bierze białaczka. Często winne są czynniki genetyczne, ale wpływ mogą mieć także mutacje, promieniowanie czy kontakt z chemikaliami. Do czynników ryzyka zaliczamy też niektóre choroby dziedziczne i przewlekłe zaburzenia krwi.
Objawy białaczki – jak rozpoznać różne typy choroby?
Objawy zależą od jej rodzaju i tempa rozwoju choroby. Ostra postać może dawać gwałtowne symptomy, natomiast objawy przewlekłej białaczki szpikowej rozwiją się powoli i przez długi czas mogą przebiegać bezobjawowo. Dlatego warto zwrócić szczególną uwagę na objawy, które utrzymują się dłużej niż zwykle lub nasilają się z czasem.
Pierwsze objawy:
- przewlekłe zmęczenie i brak energii,
- osłabienie, bladość skóry, duszność przy wysiłku,
- częste infekcje – wirusowe i bakteryjne, trudne do wyleczenia,
- nawracające gorączki, czasem bez wyraźnej przyczyny,
- siniaki i drobne krwawienia (np. z dziąseł czy nosa), które pojawiają się bez urazu,
- powiększone węzły chłonne, zwłaszcza na szyi, pod pachami i w pachwinach,
- bóle kości i stawów, szczególnie u dzieci.
W przypadku przewlekłych białaczek objawy mogą być łagodne i rozwijać się latami, często mylone są z oznakami przemęczenia lub innych chorób. Ostra białaczka daje szybkie, nasilające się objawy, wymagające natychmiastowej diagnozy i leczenia.
Najczęstsze objawy białaczki u dorosłych
U osób dorosłych obserwuje się takie objawy jak: duszność, poty nocne, osłabienie, krwawienia z nosa, bóle kości i stawów. Czasami pojawiają się też objawy neurologiczne i powiększenie śledziony.
Objawy białaczki u dzieci – co powinno zaniepokoić?
U dzieci niepokojące objawy są: apatia, częste infekcje, siniaki, bóle nóg, gorączka, powiększenie wątroby czy śledziony. Warto zwrócić uwagę na nietypowe zachowanie i osłabienie.
Badania diagnostyczne białaczki
Rozpoznanie choroby zaczyna się od podstawowych badań, w tym morfologii krwi obwodowej oraz rozmazu krwi obwodowej. Wykrywana podczas badania morfologii krwi liczba i proporcje różnych komórek, takich jak limfocyty we krwi, są kluczowe dla wstępnej diagnozy. Czasem konieczna jest biopsja szpiku, aby ocenić stan szpiku i komórek krwi. Istotne są także badania genetyczne, które pomagają dobrać odpowiednie leczenie.
Jak wygląda badanie krwi i morfologia w diagnostyce białaczki
Wyniki morfologii krwi obwodowej są niezwykle ważne w diagnostyce białaczki, zarówno myeloid leukemia, jak i innych typów choroby. Morfologia pokazuje, czy mamy za dużo lub za mało erytrocytów, płytek krwi oraz białych krwinek. W rozmazie krwi obwodowej można zauważyć tzw. komórki patologiczne, zwane blastami – niedojrzałe komórki charakterystyczne dla białaczki limfatycznej lub białaczki szpikowej. Takie zmiany w liczbach krwi oraz obecność nieprawidłowych komórek w szpiku i we krwi są podstawą do dalszych badań diagnostycznych.
Jakie wyniki krwi mogą wskazywać na białaczkę? Co w krwi obserwuje się?
Nieprawidłowe wyniki obejmują:
- zbyt wysoka lub zbyt niska liczba leukocytów,
- niedobór płytek i erytrocytów,
- obecność blastów,
- komórki patologiczne w szpiku kostnym.
Regularne monitorowanie liczby limfocytów we krwi oraz innych parametrów morfologii krwi obwodowej pomaga wykryć białaczkę na wczesnym etapie i rozpocząć odpowiednie leczenie.
Leczenie białaczki– koszty, skuteczność i szanse na wyleczenie
Terapia białaczki może być długotrwała i kosztowna. W zależności od rodzaju choroby stosuje się chemioterapię, transplantacja szpiku czy nowoczesne terapie celowane. Dzięki postępom medycyny rokowania są coraz lepsze, jednak odpowiedź na leczenie może być różna w zależności od pacjenta. W niektórych przypadkach konieczne jest skuteczne i intensywne leczenie choroby, szczególnie wtedy, gdy system produkcji krwi u chorego jest poważnie zaburzony.
Metody leczenia białaczki: chemioterapia, przeszczep szpiku i nowoczesne terapie celowane
Podstawowe metody to:
- chemioterapia,
- leczenie molekularne,
- przeszczep szpiku kostnego,
- leki dopasowane do rodzaju mutacji genetycznej.
Leczenie bywa trudne, a pacjent nie zawsze odpowiada na leczenie w oczekiwanym tempie. W takich sytuacjach konieczna jest dodatkowa diagnostyka, aby ocenić, czy komórek białaczki nadal występują w krwi obwodowej z rozmazem lub w szpiku.
Leczenie ostrej białaczki limfoblastycznej i ostrej białaczki szpikowej
Ostra białaczka wymaga intensywnego leczenia, często w trybie szpitalnym. U części pacjentów obserwuje się poprawę, jednak niektórzy nie odpowiadają na leczenie lub pojawiają się nawroty choroby w ciągu kilku miesięcy przez pierwsze 2 lata od diagnozy. Regularne badanie morfologiczne krwi i ocena odpowiedzi na leczenie mają kluczowe znaczenie.
Leczenie przewlekłej białaczki limfocytowej – opcje terapeutyczne i rokowania
W przypadku przewlekłej białaczki limfocytowej leczenie może być mniej intensywne, ale rozciągnięte w czasie. U niektórych pacjentów diagnozuje się również białaczkę limfatyczną i szpikową jednocześnie, co może wymagać szczególnego podejścia terapeutycznego.
W zależności od przebiegu choroby oraz wyników badań krwi pojawia się konieczność modyfikacji leczenia. Krwi pojawia się zbyt mało lub są w niej obecne nieprawidłowe komórki, co może oznaczać brak skuteczności dotychczasowej terapii.
Koszty leczenia białaczki
Koszty leczenia białaczki są uzależnione od rodzaju terapii, częstotliwości hospitalizacji oraz dostępności nowoczesnych leków. Wysokospecjalistyczne procedury, jak leczenie przewlekłej białaczki szpikowej czy przeszczep szpiku, wiążą się z dużym obciążeniem finansowym.
Orientacyjne koszty mogą wyglądać następująco:
💉 Chemioterapia (jeden cykl): od 3 000 do 12 000 zł, w zależności od stosowanych leków.
🔁 Całkowity koszt leczenia chemioterapeutycznego (kilka cykli): 30 000–80 000 zł.
🧬 Przeszczep szpiku kostnego (autologiczny lub allogeniczny): od 100 000 do 250 000 zł.
🧪 Leczenie molekularne (np. inhibitory kinazy tyrozynowej): od 8 000 do 25 000 zł miesięcznie.
🏥 Pobyt w szpitalu hematologicznym (tygodniowy): 5 000–10 000 zł.
🧫 Badania cytogenetyczne i molekularne: 1 000–3 000 zł za komplet.
🩸 Stałe monitorowanie krwi (morfologia, rozmaz, markery molekularne): 200–500 zł miesięcznie.
Dodatkowe koszty mogą wynikać z konieczności stosowania leków wspomagających, konsultacji specjalistycznych czy opieki ambulatoryjnej. W przypadku powikłań lub braku odpowiedzi na leczenie, koszty rosną proporcjonalnie do złożoności terapii.
W wielu przypadkach osoby chorujące na białaczkę – zwłaszcza gdy leczenie wykracza poza standardowe możliwości finansowania przez NFZ – zakładają internetowe zbiórki w serwisach crowdfundingowych, takich jak Pomagam.pl. Koszty terapii, w zależności od typu białaczki i wybranych metod leczenia (np. terapie celowane, przeszczep szpiku za granicą), mogą wynosić od około 80 000 zł do nawet 500 000 zł. Zbiórki te często obejmują koszty nierefundowanych leków, pobytów w zagranicznych klinikach czy nowoczesnych immunoterapii.
Rokowania i czynniki ryzyka zachorowania na białaczkę
Im wcześniej wykryta choroba, tym większe szanse na wyleczenie. Na rokowania wpływa typ choroby, wiek pacjenta, rodzaj mutacji i szybkość wdrożenia leczenia.
Rokowania przy białaczce szpikowej i przewlekłej
Rokowania w ostrej białaczce szpikowej (AML) zależą m.in. od wieku chorego, cytogenetyki oraz odpowiedzi na początkowe leczenie. Średnie 5-letnie przeżycie dla dorosłych pacjentów z AML wynosi około 25–30%. Natomiast w przypadku przewlekłej białaczki limfatycznej (CLL) rokowania są znacznie lepsze — wielu pacjentów może żyć z chorobą przez wiele lat bez konieczności natychmiastowego leczenia. Średnie 5-letnie przeżycie w CLL wynosi ponad 85%, a w niektórych przypadkach nawet powyżej 90%.
Czynniki wpływające na skuteczność leczenia białaczki
Do najważniejszych należą: wiek pacjenta, stan zdrowia, typ zmiany genetycznej, dostęp do nowoczesnych terapii, zaawansowania choroby w momencie diagnozy, to, czy pacjent odpowiada na leczenie już w pierwszych cyklach terapii.
Wczesna odpowiedź na leczenie (tzw. odpowiedź molekularna lub cytogenetyczna) jest jednym z najważniejszych wskaźników długoterminowego przeżycia i szansy na remisję.
Ryzyko zachorowania – co zwiększa prawdopodobieństwo choroby?
Na rozwój białaczki wpływ mają:
- czynniki środowiskowe (np. kontakt z benzenem, pestycydami),
- kontakt z promieniowaniem jonizującym (np. w wyniku terapii radiologicznej lub katastrof nuklearnych),
- predyspozycje genetyczne (np. zespół Downa zwiększa ryzyko AML),
- wcześniejsze leczenie nowotworów – osoby poddane chemioterapii lub radioterapii mają podwyższone ryzyko wystąpienia białaczki wtórnej.
Warto również zaznaczyć, że niektóre przypadki przewlekłej białaczki limfatycznej rozwijają się powoli i przez wiele lat mogą nie wymagać aktywnego leczenia, a jedynie obserwacji.
Przyczyny i rozwój białaczki
Przyczyny białaczki – czynniki ryzyka i mutacje
Białaczka rozwija się w wyniku uszkodzenia materiału genetycznego komórek krwiotwórczych, co prowadzi do ich niekontrolowanego namnażania. Do takich uszkodzeń mogą prowadzić różne czynniki, zarówno wewnętrzne (genetyczne), jak i środowiskowe.
👉 Najczęściej wymieniane przyczyny białaczki:
narażenie na promieniowanie jonizujące (np. radioterapia, katastrofy jądrowe),
kontakt z substancjami toksycznymi, np. benzenem, pestycydami,
wcześniejsze leczenie chemioterapią lub radioterapią,
predyspozycje genetyczne – np. zespół Downa, anemia Fanconiego, zespół Li-Fraumeni,
mutacje w konkretnych genach – np. FLT3, TP53, NPM1, BCR-ABL1.
Zmiany genetyczne mogą zakłócać normalne mechanizmy kontroli cyklu komórkowego i prowadzić do nieprawidłowego rozrostu leukocytów, który jest charakterystyczny dla białaczki.
Rozrost komórek szpiku – jak dochodzi do rozwoju nowotworu krwi w szpiku kostnym?
W szpiku kostnym zachodzi proces hematopoezy – czyli produkcji wszystkich rodzajów komórek krwi. W przypadku białaczki dochodzi do niekontrolowanego rozrostu jednej z linii komórkowych – zazwyczaj niedojrzałych białych krwinek (blastów). Te nieprawidłowe komórki zaczynają dominować w szpiku, wypierając zdrowe komórki, co prowadzi do anemii, trombocytopenii i osłabienia odporności.
W przewlekłej białaczce limfatycznej rozwój choroby jest powolny, a komórki nowotworowe to zazwyczaj dojrzałe limfocyty B. Przyczyny przewlekłej białaczki nie są do końca poznane, ale obejmują zarówno czynniki genetyczne (mutacje w genie IGHV, NOTCH1, TP53), jak i środowiskowe. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem – najczęściej chorują osoby po 60. roku życia. CLL występuje też częściej u mężczyzn niż u kobiet i może mieć podłoże rodzinne.
Z czasem nowotworowe komórki limfocytarne mogą gromadzić się nie tylko w szpiku, ale też w węzłach chłonnych, śledzionie czy krwi obwodowej. W zaawansowanym stadium może dojść do pogorszenia odporności i rozwoju powikłań, takich jak niedokrwistość autoimmunohemolityczna czy infekcje wirusowe.
Zbiórka na leczenie białaczki
Ta choroba wymaga szybkiego i często kosztownego leczenia. Samo rozpoczęcie terapii może generować wydatki rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych, a w zaawansowanych przypadkach – nawet więcej.
Jeśli dotknęła Cię lub Twoich bliskich ta diagnoza, założenie bezpłatnej zbiórki na Pomagam.pl może pomóc w pokryciu kosztów leczenia i dać realną szansę na powrót do zdrowia ❤️
Jak otrzymać pomoc finansową na leczenie białaczki?
Założenie zbiórki to pierwszy krok do realnego wsparcia. Zbiórki na leczenie tej choroby są jednymi z najczęściej wspieranych – ludzie chcą pomagać w walce o życie. Wystarczy kilka minut, by opisać swoją historię, dodać zdjęcie i rozpocząć zbieranie środków na takim serwie jak Pomagam.pl.
Jak założyć zbiórkę na leczenie białaczki na Pomagam.pl?
📲 Wejdź na stronę Pomagam.pl i kliknij „Stwórz zbiórkę - za darmo”
📸 Wybierz tytuł zbiórki i dodaj zdjęcie
Użyj wzruszającego, prawdziwego zdjęcia osoby chorej. Tytuł powinien być krótki i chwytliwy, np.
- „Pomoc dla Janka w walce z białaczką”
- „Ratujmy życie mamy – walka z ostrą białaczką”
✍️ Opisz historię osoby, dla której zbierasz
Napisz prostym, emocjonalnym językiem – co się wydarzyło, jaka to forma białaczki, jak wygląda leczenie, ile kosztuje i dlaczego potrzebujecie pomocy. Ludzie chcą wiedzieć, komu pomagają i dlaczego warto.
💸 Ustal cel zbiórki
Podaj realną sumę, opartą na kosztorysie (np. chemioterapia, transplantacja, szpital, leki). Możesz też dodać załączniki, jeśli je posiadasz (np. faktury, zaświadczenia lekarskie).
📲 Udostępnij zbiórkę
Po opublikowaniu – działaj!
- Udostępniaj na Facebooku, Instagramie, WhatsAppie, Messengerze.
- Poproś rodzinę i znajomych, żeby też udostępniali – im większy zasięg, tym większa szansa na pomoc.
🙏 Dziękuj darczyńcom i aktualizuj zbiórkę
Krótkie wiadomości z podziękowaniem, aktualne informacje o stanie zdrowia, fotki z leczenia – to buduje zaufanie i zaangażowanie.
Jak szybko zbierać pieniądze na leczenie białaczki? | Porady na skuteczną zbiórkę
Chcesz, żeby Twoja zbiórka naprawdę działała? Mamy 5️⃣ wskazówek dla Ciebie, które pomogą zwiększyć skuteczność zbiorki i szybciej zebrać niezbędne środki na leczenie!
1. Napisz z serca – szczerze i po swojemu
Nie musisz być pisarzem. Wystarczy, że napiszesz szczerze, dlaczego zbierasz i co przeżywasz.
2. Dodaj autentyczne zdjęcie
Zbiórki z wyraźnym zdjęciem osoby, której pomagamy, przyciągają uwagę i wzbudzają zaufanie. Zdjęcie potrafi powiedzieć więcej niż 1000 słów.
3. Poproś o udostępnienie
Zbiórki, które są regularnie udostępniane, zbierają średnio 5 razy więcej środków niż te, które krążą tylko w jednej grupie znajomych. Warto prosić o pomoc i mówić o tym otwarcie.
4. Dziel się postępami – ludzie chcą wiedzieć postępy Twojej zbiórki
Każda aktualizacja – zdjęcie ze szpitala, krótka informacja o wynikach, podziękowanie – przypomina darczyńcom, że za zbiórką stoi prawdziwy człowiek. To także dobry moment na ponowne udostępnienie.
5. Napisz słowa podziękowania
Darczyńcy, którzy czują, że ich pomoc ma znaczenie, częściej wpłacają ponownie lub udostępniają zbiórkę dalej. Krótkie „dziękuję” naprawdę robi różnicę.
🌟 Zobacz, jak inni zbierają na walkę z białaczką
🔗 https://pomagam.pl/julekciski
➡️ Ty też możesz założyć swoją darmową zbiórkę już teraz i zacząć zbierać na leczenie! Wystarczy kliknąć "Stwórz zbiórkę - za darmo" poniżej!
Czytaj więcej
Załóż swoją zbiórkę
Załóż darmową zbiórkę pieniędzy dla siebie, swoich bliskich lub potrzebujących!