Cukrzyca jest chorobą, która dotyka miliony ludzi na świecie.
Szacuje się, że choruje na nią 1 na 12, z czego tylko co druga osoba jest tego świadoma. Oznacza to, że szansa na otrzymanie diagnozy cukrzycy jest spora, więc dla własnego bezpieczeństwa i spokoju, każdy powinien posiadać ogólną wiedzę o chorobie oraz o tym, gdzie szukać pomocy w finansowaniu leczenia.
Cukrzyca to choroba metaboliczna, uznawana za schorzenie cywilizacyjne, a jej główną cechą jest podwyższony poziom cukru we krwi (glukoza). Zjawisko to jest związane z nieprawidłowym wydzielaniem lub działaniem insuliny w organizmie.
Cukrzyca to przewlekła choroba. Jej przyczyną jest zaburzenie procesu, w którym komórki organizmu wchłaniają glukozę z krwi. Insulina jest niezbędna, aby organizm mógł wykorzystać cukry pochodzące z jedzenia jako źródło energii dla komórek. U osób chorych na cukrzycę działanie insuliny jest ograniczone, a trzustka może produkować zbyt małe ilości insuliny lub w ogóle jej nie wytwarzać. W efekcie, prowadzi to do wzrostu poziomu glukozy we krwi (hiperglikemia).
Obecnie w Polsce na cukrzycę choruje ok. 3 mln osób. Najczęściej występującą formą jest cukrzyca typu 2, która dotyka około 93% wszystkich osób z tą chorobą.
Diabetologia wyróżnia trzy główne typy cukrzycy: typ 1, typ 2 oraz cukrzycę ciążową.
Cukrzyca typu 1 to choroba autoimmunologiczna, w której układ odpornościowy niszczy komórki trzustki produkujące insulinę. W efekcie, organizm nie jest w stanie samodzielnie wytwarzać tego hormonu. Zazwyczaj chorują na nią ludzie w młodym wieku – dzieci lub nastolatkowie.
Do genetycznych należą predyspozycje do chorób autoimmunologicznych oraz występowanie cukrzycy typu 1 u bliskich krewnych. Czynniki środowiskowe to m.in. infekcje wirusowe (np. różyczka, świnka, enterowirusy), niedobór witaminy D, wczesna ekspozycja na niektóre białka (np. mleka krowiego), niekorzystna flora jelitowa czy toksyny.
Ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 wzrasta także w przypadku innych chorób autoimmunologicznych, częstych infekcji w dzieciństwie oraz otyłości, zwłaszcza brzusznej.
Cukrzyca typu 2 występuje głównie u dorosłych, choć coraz częściej diagnozuje się ją teraz u dzieci i młodzieży. Choroba ta rozwija się powoli i głównie na skutek insulinooporności i/lub niedoboru insuliny. Najważniejsze czynniki ryzyka to niezdrowy styl życia, obciążenia genetyczne i wiek.
Do czynników związanych ze stylem życia należą: otyłość, szczególnie brzuszna, brak aktywności fizycznej, dieta bogata w przetworzoną żywność i cukry proste, a także palenie tytoniu. Ryzyko rośnie po 45. roku życia i gdy w rodzinie występuje cukrzyca. Dodatkowe czynniki to: nadciśnienie, zaburzenia lipidowe, cukrzyca ciążowa, niektóre choroby hormonalne (np. PCOS) oraz stosowanie leków takich jak kortykosteroidy.
Pierwsze objawy cukrzycy typu 1 pojawiają się nagle i są intensywne. Należą do nich: silne pragnienie, częste oddawanie moczu, utrata masy ciała mimo apetytu, zmęczenie, rozmyte widzenie oraz zapach acetonu z ust. Czasem pojawiają się też infekcje grzybicze i wolniejsze gojenie ran.
Cukrzyca u dzieci może być trudniejsza do rozpoznania – warto zwrócić uwagę na zmiany w zachowaniu i wyglądzie. Cukrzyca to poważna choroba - zlekceważenie objawów może prowadzić do śpiączki cukrzycowej. W przypadku nasilonych objawów, takich jak nudności, bóle brzucha czy utrata przytomności, konieczna jest natychmiastowa pomoc lekarska.
Objawy cukrzycy typu 2 rozwijają się powoli i przez długi czas mogą pozostać niezauważone. Do objawów należą: zwiększone pragnienie, częste oddawanie moczu, przewlekłe zmęczenie, niezamierzona utraty wagi, rozmyte widzenie, wolniejsze gojenie ran. W przypadku cukrzycy typu 2 osoby chore częściej doświadczają infekcji i wolniejszego gojenia ran, a ich odporność bywa osłabiona. Możliwe są także zmiany skórne, takie jak ciemnienie skóry w fałdach ciała, drętwienie i mrowienie kończyn (neuropatia), a także wahania nastroju i pogorszenie samopoczucia psychicznego.
Ponieważ choroba często przebiega bezobjawowo, kluczowe są regularne badania – szczególnie u osób z nadwagą, po 45. roku życia lub z historią cukrzycy w rodzinie. Wczesne wykrycie pozwala na skuteczne leczenie i ograniczenie ryzyka powikłań.
Diagnoza cukrzycy opiera się głównie na pomiarach glikemii, czyli stężenia glukozy we krwi. Kluczowe badania to glikemia na czczo, doustny test tolerancji glukozy (OGTT) oraz hemoglobina glikowana (HbA1c).
Glikemia na czczo mierzy stężenie glukozy po minimum 8 godzinach od ostatniego posiłku. Cukrzycę rozpoznaje się przy wyniku ≥126 mg/dl, potwierdzonym dwukrotnie. Wynik prawidłowy to <100 mg/dl (5,6 mmol/l) a stan przedcukrzycowy: 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l).
W doustnym teście tolerancji glukozy OGTT diagnoza stawiana jest, gdy stężenie glukozy po 2 godzinach wynosi ≥200 mg/dl. Wynik prawidłowy to <140 mg/dl (7,8 mmol/l)a nietolerancję glukozy stwierdza się przy wyniku: 140-199 mg/dl (7,8-11,1 mmol/l).
Hemoglobina glikowana (HbA1c) bada średni stężenie glukozy z ostatnich 2–3 miesięcy; cukrzycę diagnozuje się przy wyniku ≥6,5% (48 mmol/mol).
Glikemia przygodna (diagnoza cukrzycy występuje przy ≥200 mg/dl z objawami) również może potwierdzić chorobę. Pomocniczo wykonuje się badania moczu, poziomu ciał ketonowych, insuliny, peptydu C i przeciwciał. W razie potrzeby lekarz zleca dodatkową diagnostykę.
Leczenie cukrzycy typu 1 opiera się głównie na stosowaniu zastrzyków z insuliny, które wspierane jest odpowiednią dietą oraz aktywnością fizyczną. Insulinę wstrzykuje się za pomocą penu do insuliny lub pompy insulinowej, czyli urządzenia podłączonego do ciała, które za pomocą drenu i specjalnego wkłucia dostarcza insulinę. Pacjenci z cukrzycą typu 1 muszą regularnie kontrolować stężenie glukozy we krwi, chodzić na badania i modyfikować dawki insuliny.
Dowiedz się więcej o rodzajach pomp insulinowych, ich działaniu oraz związanych z nimi kosztach 👉 Pompa insulinowa: dla kogo, jak działa, ile kosztuje i jak uzyskać pomoc finansową?
Leczenie cukrzycy typu 2 zwykle zaczyna się od zmiany codziennych nawyków: wprowadzenia zdrowszej diety, większej aktywności fizycznej i, jeśli to konieczne, redukcji masy ciała. Gdy to nie wystarcza, włącza się farmakoterapię.
Skuteczne leczenie chorych na cukrzycę typu 2 wymaga indywidualnego podejścia. Kluczowe są regularna kontrola poziomu cukru we krwi, edukacja pacjenta oraz leczenie współistniejących problemów zdrowotnych, takich jak nadciśnienie czy zaburzenia lipidowe.
Dieta jest jednym z ważniejszych metod leczenia w przypadku cukrzycy. W zależności od typu cukrzycy będzie się ona różnić i skupiać na obniżeniu (przy tendencji do hiperglikemii) wysokiego stężenia glukozy lub podwyższeniu (skłonność do hipoglikemii) niskiego stężenia glukozy we krwi.
Na stronie internetowej akademia.nfz.gov.pl można znaleźć kompletny program „8 tygodni do zdrowia”. Z kolei darmowe plany żywieniowe i przepisy, także dla osób chorych na cukrzycę znaleźć można pod linkiem diety.nfz.gov.pl.
Aktywność fizyczna jest bardzo ważną częścią profilaktyki w przypadku większości chorób, w tym cukrzycy i otyłości. WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) zaleca niezbędną, minimalną dawkę aktywności fizycznej dla każdej grupy wiekowej.
▸ Aktywność fizyczna u dzieci i młodzieży (5– 17 lat):
W tym wieku, powinno się zażywać co najmniej 60 minut umiarkowanej lub intensywnej aktywności fizycznej codziennie oraz co najmniej 3 razy w tygodniu wykonywać ćwiczenia oporowe.
▸ Aktywność fizyczna dla zdrowej osoby dorosłej (18–65 lat):
WHO zaleca 150-300 minut ćwiczeń aerobowych o umiarkowanej intensywności lub 75–150 minut intensywnej aerobowej aktywności fizycznej, lub równoważną kombinację aktywności.
▸ Aktywność fizyczna dla osób powyżej 65. roku życia:
Co do zasady, zaleca się dążyć do osiągnięcia tych samych celów co zdrowe osoby dorosłe. Natomiast jeżeli osoba starsza nie może ćwiczyć z powodu uwarunkowań zdrowotnych, powinna być aktywna fizycznie tyle, ile może.
Niewiele osób wie, że skoków glukozy po posiłkach doświadczają nie tylko osoby z cukrzycą, ale wszyscy. Skoki stężenia glukozy mogą wpływać nie tylko na poziom energii, ale także wywołać insulinooporność i rozwój cukrzycy typu 2. W 2022 roku biochemiczka Jessie Inchauspé napisała książkę "Glukozowa rewolucja", w której zbadała proces powstawania skoków poziomu cukru i wyróżniła 10 sposobów na utrzymanie ich w normie.
1. Odpowiednia kolejność
Podczas jedzenia, spożywaj najpierw błonnik, potem proteiny i tłuszcze, a na końcu węglowodany.
2. Warzywa na przystawkę
Zacznij każde danie od porcji warzyw – najlepiej, jeśli stanowią one ok. 30% całego dania. Za sprawą zawartego w nich błonnika, warzywne przystawki znacznie redukują skok cukrowy, następujący po zjedzonym po nich posiłku.
3. Przestań liczyć kalorie
Nie każda kaloria działa na organizm tak samo. Na przykład kalorie pochodzące z fruktozy mogą mieć bardziej negatywny wpływ na zdrowie niż te z glukozy. Zamiast skupiać się na liczbach, warto zwracać uwagę na jakość żywności.
4. Wybieraj słone, wytrawne śniadania
Słodkie śniadanie może oznaczać niestabilny poziom glukozy w ciągu dnia. Rano najlepiej postawić na śniadanie złożone z białka, tłuszczu i błonnika. Ewentualnie można do niego dodać niewielką ilość pełnowartościowych węglowodanów i maksymalnie jeden owoc (jeśli mamy ochotę na coś słodkiego).
5. Cukier to cukier
Bez względu na formę – biały, kokosowy, trzcinowy – każdy rodzaj cukru wpływa na stężenie glukozy we krwi. Jeśli masz ochotę na coś słodkiego, sięgnij po to, co naprawdę lubisz, ale w przemyślany sposób.
6. Słodkość po posiłku, nie między nimi
Lepszym wyborem dla organizmu jest zjedzenie deseru zaraz po głównym posiłku niż podjadanie słodyczy między posiłkami.
7. Ocet przed jedzeniem
Łyżka octu (np. jabłkowego) rozpuszczona w szklance wody, wypita na ok. 20 minut przed posiłkiem, może obniżyć poposiłkowy wzrost glukozy nawet o 30%.
8. Ruch po jedzeniu
Krótki spacer lub kilka minut aktywności po zjedzeniu – np. porządki w domu czy wspinanie się na palce – wspomagają regulację poziomu glukozy przy kolejnym zjedzonym posiłku.
9. Jeśli musisz coś przekąsić – wybierz wersję wytrawną
Słodkie przekąski dają chwilową przyjemność, ale to wytrawne – zawierające białko, tłuszcze i błonnik – zapewniają dłuższą energię bez skoków glukozy.
10. Zawsze “ubieraj” węglowodany
Nie spożywaj samych węglowodanów. Połącz je z białkiem, tłuszczem lub błonnikiem – to spowolni ich wchłanianie i pomoże uniknąć gwałtownych wzrostów glukozy.
Żaden z tych sposobów nie zastąpi leczenia ani konsultacji medycznej, ale ich regularne stosowanie może znacząco pomóc w profilaktyce cukrzycy typu 2 oraz w codziennym samopoczuciu.
Koszty leczenia cukrzycy są dożywotnie i przewlekłe, składają się na nie wszystkie wydatki związane z diagnozą, regularnymi kontrolami oraz wizytami u lekarza, zmianą nawyków żywieniowych, a także kosztami leków. Utrzymanie rygorystycznej diety i same wizyty lekarskie mogą znacząco obciążyć domowy budżet. Ostatecznie jednak, cena leczenia cukrzycy zależy głównie od zastosowanej terapii, rodzaju choroby, ilości przyjmowanych leków oraz częstotliwości podawania insuliny.
Koszty życia z cukrzycą skupiają się w kilku obszarach:
Glukometr to jedno z urządzeń, którym diabetycy mogą prowadzić pomiar cukru we krwi. Na sprzęt składają się: aparat do mierzenia cukru we krwi, nakłuwacz do glukometru (inaczej lancety) oraz paski testowe, na które nanosi się próbkę do badania. Taki sensor glukozowy musi być wymieniany regularnie, w zależności od urządzenia co 6-28 dni a ceny czujników glukozy wahają się w granicach 50-350 zł.
Jednym z refundowanych sensorów glukozy jest sensor FreeStyle Libre:
▸ Wymieniany co 28 dni
▸ Cena sensora: 200–300 zł/szt. bez refundacji, 50–75 zł/szt. z refundacją
▸ Limit refundacyjny: do 13 sensorów na 6 miesięcy
Paski do glukometru
▸ Cena z refundacją: ok. 3 zł za 50 szt.
▸ Cena bez refundacji: ok. 40 zł
Igły do nakłuwaczy
▸ Cena bez refundacji: 15–30 zł
▸ Cena z refundacją: ok. 7 zł
Pompa insulinowa to urządzenie, które służy do ciągłego podawania insuliny do organizmu. Jest to alternatywa dla tradycyjnych wstrzykiwań i ma na celu imitację działania trzustki, która u osób chorych na cukrzycę typu 1 nie wytwarza insuliny. Cena pompy insulinowej to między 9 000 a ponad 20 000 zł za jednorazowy zakup. Do kosztów pompy insulinowej należy doliczyć również koszty jej utrzymania.
Dowiedz się więcej o rodzajach pomp insulinowych, ich działaniu oraz związanych z nimi kosztach 👉 Pompa insulinowa: dla kogo, jak działa, ile kosztuje i jak uzyskać pomoc finansową?
Koszty insuliny
▸ Cena z refundacją: od 4 do 210 zł za opakowanie
▸ Cena bez refundacji: do 300 zł
Leki doustne (np. metformina, flozyny, inkretyny)
▸ Cena z refundacją: 3–200 zł
▸ Cena bez refundacji: 4–400 zł
Glukoza
▸ Cena: 5–12 zł za 100 g
Glikemia na czczo: 5–30 zł
OGTT (doustny test tolerancji glukozy): 15–40 zł
HbA1c (hemoglobina glikowana): 30–60 zł
Glikemia przygodna: 10–30 zł
Wizyta u specjalisty (np. diabetologa, endokrynologa)
▸ Cena bez refundacji: od 100 do 400 zł (w zależności od miasta i placówki)
Według analizy Pawła Kawalca "Ocena konsekwencji zdrowotnych i kosztowych cukrzycy w Polsce" - średni roczny koszt leczenia powikłań cukrzycowych u jednego pacjenta wynosi około 3 501,67 zł.
https://portalwiedzy.cm-uj.krakow.pl/info/phd/UJCM76d5a8764b5649b8a061820652a6fe60
💔 62% diabetyków przyznało, że przynajmniej raz w przeszłości zrezygnowali z zakupu leku lub artykułu medycznego zaleconego przez lekarza, z powodów finansowych.
🤕 Ankietowani przyznawali się także do oszczędzania na dawkach insuliny, by starczyło jej na dłużej.
💸 Prawie 25% pacjentów chorych na cukrzycę wydaje miesięcznie na leki więcej niż 300 zł.
🏥 80% cukrzyków przyznaje, że optymalna, nowoczesna terapia choroby jest poza zasięgiem ich możliwości finansowych.
Życie z cukrzycą nie musi być samotną walką - każdego dnia wiele osób decyduje się na finansowanie leczenia poprzez zbiórki pieniędzy. Polacy coraz częściej zakładają zbiórki online na zakup pomp insulinowych, insuliny i leków. Zrzutki powstają także w celu pokrycia kosztów dojazdu do szpitala, wizyt u specjalistów czy leczenia powikłań cukrzycowych.
Pieniądze zebrane dzięki zbiórce online pomagają uratować budżet domowy i zapobiec trudnym wyborom takim, jak odmawianie sobie leków czy leczenia cukrzycy. To najlepsza alternatywa do kredytu, ubezpieczenia na życie czy sprzedaży cennych pamiątek. Diagnozę cukrzycy może usłyszeć każdy z nas - szacuje się, że choruje na nią co 12 osoba, z czego tylko połowa osób o tym wie. Serwis Pomagam.pl jest najskuteczniejszą platformą charytatywną w Polsce – dzięki nam setki tysięcy osób zebrały potrzebne środki na dowolny cel!
Zrzutkę na Pomagam.pl może założyć każdy - zarówno osoba chorująca jak i jej rodzina lub przyjaciele. Na Pomagam.pl zbiórkę założysz całkowicie za darmo i bez prowizji. Nie ma u nas ukrytych opłat, przez co, każda złotówka trafia bezpośrednio do portfela organizatora zbiórki.
Aby ułatwić stworzenie i prowadzenie zbiórki online, przygotowaliśmy serię darmowych, kilkuminutowych poradników. Można je obejrzeć poniżej lub na naszym kanale na Youtube - Poradniki Pomagam.pl
1. Wejdź na stronę pomagam.pl/nowa-zbiorka lub kliknij przycisk
2. Określ cel i nadaj tytuł swojej zbiórce
Chwytliwy i emocjonalny tytuł zrzutki poruszy darczyńców i zachęci ich do odwiedzenia Twojej zbiórki. Powinien być krótki, konkretny i jasno opisywać cel, na który zbierasz środki.
Przykłady:
3. Stwórz opis zbiórki i opowiedz w nim o swoim celu!
Pokaż jak wygląda Twoje życie z chorobą - co jest dla Ciebie największym wyzwaniem i jakie są Twoje potrzeby. Opisz dokładnie na co zbierasz i ile pieniędzy. Opowiedz jak cukrzyca wpływa nie tylko na życie Twoje, ale i Twoich bliskich.
Pamiętaj! Im więcej zdjęć dodasz do opisu zbiórki tym bardziej autentyczny będzie i tym większe wzbudzisz zaufanie.
Zobacz przykłady jak może wyglądać opis zbiórki i jak napisać go krok po kroku 👉 Jak stworzyć opis zbiórki internetowej?
4. Dodaj zdjęcia do zbiórki
Wybór zdjęcia w tle zrzutki jest bardzo ważny, bo będzie ono wizytówką Twojej sprawy i prawdopodobnie zdecyduje o jej powodzeniu.
Wybierz zdjęcie, które:
Zobacz artykuł z przykładami dobrych i złych zdjęć 👉 Jak wybrać zdjęcie do opisu zbiórki internetowej?
5. Opublikuj zbiórkę i udostępniaj!
Regularnie udostępniane zbiórki przyciągają 5 razy więcej wpłat! Każde udostępnienie to szansa na dotarcie do nowych darczyńców.
Nagłaśnianie swojej sprawy może być na początku niekomfortowe, ale uwierz - teraz wszyscy to robią. Internauci przyzwyczaili się do zbiórek pieniędzy i zakładają je na każdy dowolny cel.
Spróbuj! Kiedy natkniesz się na jakąś zbiórkę online, wejdź na profil osoby udostępniającej oraz w komentarze pod postem. Najczęściej znajdziesz wcześniejsze udostępnienia zbiórki i lawinę ciepłych słów od nieznajomych.
Prośba o pomoc to akt odwagi i determinacji w walce o to, co najcenniejsze – o zdrowie i życie. Każdy boi się chorób i kryzysów, każdy znalazł się kiedyś w sytuacji bez wyjścia, zazwyczaj wtedy ratunkiem był właśnie jakiś życzliwy człowiek. Statytyki pokazują, że Polacy uwielbiają pomagać i ważna jest dla nich troska o innych. Diagnoza cukrzycy może zatrząść światem każdego i postawić w sytuacji, w której pomoc finansowa jest niezbędna. Leczenie choroby cukrzycowej jest drogie i przewlekłe, może też w pewnym momencie uniemożliwić pracę czy normalne życie. Dzięki wspaniałej społeczności darczyńców Pomagam.pl udało się pomóc już setkom tysięcy osób. Warto pozwolić sobie na bycie następną :)
Źródła: